کمالی کجاست؟
روستای کمالی از بین حدود ۴۹روستا وآبادی بخش علامرودشت بزرگترین روستا می باشد. از نظر تقسیمات کشوری جزء بخش علامرودشت توابع شهرستان لامرداستان فارس می باشد در غرب این روستا روستاهای اندر وچاه کور ودرشرق آن روستای روگیر تاج امیری واقع گردیده فاصله این روستا تامرکز بخش حدود ۱۵کیلومترتامرکز شهرستان ۵۵کیلومتر وتامرکز استان شهر شیراز۳۷۰کیلومترفاصله دارد که جهت شیراز میبایست از شهرهای خنج. قیروکارزین. فیروزآباد طی طریق کرد.واحدهای مسکونی این روستا درامتدادجاده اصلی لامرد –علامرودشت دردامنه کوه بلندی باارتفاع۱۶۹۴مترقراردارد.جمعیت روستا۱۲۹۰نفر در قالب ۲۷۴خانوارمیباشد.تابستانی بسیار گرم وزمستانی معتدل دارد.مردم این روستا عموماً نسبت فامیلی نزدیک .مهمان‌نواز، آگاه، خونگرم، زود آشنا و در دوستی دیرپا هستند. در غریب نوازی شهره‌اند و کمتر زیر بار زور می‌روند و اگر از لحاظ مادی ضعیف باشند، کمتر از آن حرف می‌زنند و نسبت به حفظ غرور و شخصیت خویش بسیار حساس هستند. شغل اکثریت اهال کار در کشورهای حوزه خلیج فارس ومابقی مشغول کشاورزی .دامداری. کارهای خدماتی وتعدادی نیز کارمند می باشند
روستای کمالی در جنوب شرقی علامرودشت از توابع شهرستان لامرداستان فارس ما بین اندر و روگیرتاج امیری واقع است وبزرگترین روستای بخش محسوب میشود .تا مرکز بخش ۱۲ کیلو متر فاصله دارد جمعیتی بالغ بر ۱۳۰۰نفرتشکیل میدهد و دارای امکاناتی همچون ۴واحد اموزشی دبستان و راهنمایی ومرکزمخابرات.پست بانک.نانوایی.خانه بهداشت وتعداد زیادی مغازه درهمه صنفها میباشد و همچنین۶مسجد وحسینه میباشد.
وجه تسمیه
زمانی که حاج غیاث از روگیر محمد تقی همراه با شش فرزندخود بنامهای۱:علی۲:حسن ۳:باقر۴:محمد۵:حسین۶غیاث به محل کنونی روستای کمالی امدزمینهای این قسمت به حاج حسین کمال کلانتر علامرودشت تعلق داشته واز ان جایی که وی برادر زن حاج غیاث بوده زمین را در اختیار او گذاشته و او را یاری میکند.او نیز برکه ای میسازد و از او در مقابل مخالفین حمایت میکند.به همین دلیل روستای تازه تاسیس خود را به باس قدردانی از وی کمالی نامیدند.از نظر لهجه وحتی آداب وسنن مردم کمالی نسبت به بقیه روستاهای مجاور متفاوتند که این موارد شاید به این دلیل باشد که شخص مرحوم حاج غیاث ریشه در جای دورتری داشته است.
بارندگی
بیشتر بارندگی روستای کمالی در فصل زمستان اتفاق می افتد.البته در اواخر پاییز و اوایل بهار نیز گاهی بارندگی های پراكنده ای وجود دارد كه البته این وضع در سالهای مختلف یكسان نیست.در برخی از سالها به ویژه در اواخر زمستان باران كمتری می بارد و همین امر سبب می شود پوشش گیاهی روستا و مراتع آن تحت تاثیر این پدیده دچار كاستی هایی شودكه به نوبه خود پیامدهای ناخوشایندی برای زراعت و دامداری روستا دارد.
تابستان نیز هیچگونه بارندگی صورت نمی گیرد و پدیده ای كه در این فصل شاهد آن هستیم باران خمینه که سالی ۱ بار شاید هم ۲ سالی ۱ بار شاهد ان باشیم. از پدیده ها و ریزش های جوی دیگری كه معمولا در فصل زمستان شاهد آن هستیم می توان به ریزش تگرگ در برخی سالها وهمچنین مِه كه در زبان محلی به آن “کورکورک” گفته می شود اشاره كرد.با توجه به اینكه روستا در منطقه گرمسیری واقع شده از تاریخ تاسیس خود تا كنون روی برف را به خود ندیده و كلیه ریزشهای جوی همانطور كه در بالا اشاره شد به صورت باران و در موارد نادری به شكل تگرگ بوده است. بیشترین میزان بارش نیزدر دی ماه اتفاق می افتد.البته به علت نبود ایستگاه هواشناسی در روستا نمی توان حداكثر میزان بارش را به صورت دقیق و منحنی آن را برای فصلها و سالها بیان نمود ولی درمواردی بارش به اندازه ای است كه باعث آبگرفتگی در روستا و جاری شدن سیل می شود.حداقل بارش در بهار اتفاق می افتد و در تابستان نیز چنانچه گفته شد بارندگی رخ نمی دهد.
بادها
بیشترین وزش باد در روستای کمالی،از سمت غرب و از جنس بادهای مدیترانه ای است كه به طور معمول در اكثر فصول شاهد وزش این باد از غرب به سمت شرق می باشیم و در زبان محلی به”باد شمال”*معروف است كه با توجه به فصلی كه باد درآن می وزد اگر تابستان باشد باد گرم بوده و به”تش باد”معروف است و زمستان نیز این باد سرد وخشك است.
علاوه بر باد شمال بادهای دیگری نیز در روستا شناخته شده اند ازجمله “باد كوش كه همراه با رطوبت است به نحوی كه در زمستان نویدآور باران و در تابستان پیام آور”شرجی”می باشد.
بادی كه ازسمت كوه یعنی از شمال روستامی وزد.این باد نیز بیشتردر زمستان می وزد و همراه با خود بارندگی را به ارمغان می آورد.گرد بادها در روستا به”اخلوک معروفندكه در فصل تابستان همراه با باران می وزد و گاهی خساراتی نیز به بار می آورد(شكستن درختان،قطع برق و…)بعد از “اخلوک “هوا رفته رفته خنك می شود.
به غیر از بادهای نامبرده در بالا همچنین میتوان به”بادپیرزن”اشاره كرد.
پوشش گیاهی
در یك تقسیم بندی كلی می توان پوشش گیاهی روستا را به دو دسته تقسیم كرد:۱-درختان ۲-گیاهان بوته ای. كه ما در ذیل به آنها خواهیم پرداخت.
۱-درختان:درختان خود شامل دو گروه می باشند الف)درختان خودرو:شامل گز ، سدر وبید…كه در روستا به وفور یافت می شوند و استفاده های فراوانی دارند از جمله در ساختمان سازی ،… . ب) درختان كاشتنی : شامل درختانی كه اهالی روستا برای مقاصد خود از جمله تامین غذا ، سایه و… آنها را كاشته اند نظیر: نخل ،بید و…. البته اینروزها شاهد هستیم كه اهالی روستابا وجود نبود اب شیرین و با خریداب شیرین از ابرسانها با کاشت درختانی با اسامی مختلف درب منزل و داخل حیاط خود را زیبا میکنند و کشاورزان جهت مشخص نمودن مرز زمین های خودالبته بیشتر در گذشته درختان خودرویی چون سدر و گز را نیز می کاشتند. در ذیل جدول درختان روستا همراه با نام محلی آنها را می آوریم
از درختان ذكر شده بیشترین فراوانی را درخت نخل به علت كاشت آن توسط كشاورزان روستا دارد.البته اگر روستا از اب شیرین بهره مند بودحیاط منازل ما سر سبز تر و با کاشت درختان بیشتری چهره منازل را عوض کنیم.
۲-گیاهان بوته ای:به خاك مستعد هر گاه باران كافی برسد شاهد مناظر دلكش از رویش گیاهان هستیم.در نواحی جنوب ایران خاك حاصلخیز وجود دارد ولی به علت قرار گرفتن در ناحیه ی گرم و خشك شاهد كمبود ریزش های جوی هستیم كه روستای کمالی نیز از این قاعده مستثنا نیست.اما همان بارش های اندك در فصل زمستان كفایت می كند تا روستا با داشتن خاك حاصلخیز شاهد رویش انواع گیاهان از جمله گیاهان بوته ای باشد كه ما در اینجا به آنها اشاره می كنیم.به طور كلی گیاهان بوته ای شامل توله .ترشه.کاکل .سلم. کلمو .گل گاوزبان،تره وحشی،سیر صحرایی .زینتی مانند: شقایق، نرگس، شب بو و…
در فصل سرما مادر اوایل فصل بهمن ماه شاهد رویش قارچ و”خیر” (شبیه سیب زمینی است و در روستا مصرف خوراكی دارد.)به صورت خودرو در روستا می باشیم.
پوشش جانوری روستا
وجود تپه های نسبتا بلند و کوههای سر به فلک کشیده روستا (کوه نر)کتویه سونگی گوک و…می تواند زیستگاه خوبی برای جانوران باشد،كما اینكه از گذشته های دور تاكنون این منطقه و در كل دشت حیات سكونتگاه جانوران بسیاری بوده است كه آنها را می توان به دو گروه بزرگ تقسیم كرد:۱-جانوران اهلی.۲-جانوران وحشی.
۱-جانوران اهلی:مثل بز کوهی و دیگر حیوانات و پرندگان کبک و تیهوو بلبل،كلاغ،گنجشك و…بیساری از گونه ای دیگر
۲-جانوران وحشی نیز مانند:شغال، گرگ،گربه وحشی و …-حشرات مانند:پروانه،كرم بهاره،عنكبوت و… -خزندگان مانند:مار،مارمولك،بزمجه و… .بیشتر فراوانی از ان کبک و تیهو بود که با شکار بی رویه روبه نابودیست.البته ذكر یك گفته لازم است و آن اینكه در سالهای اخیر خسارات جبران ناپذیری به پوشش جانوری این روستا وارد شده و شكار بی رویه ی برخی گونه های جانوری وتخریب زیستگاهِ پاره ای دیگر از جانوران باعث منقرض شدن نسل بسیاری از گونه های جانوری و كوچ نمودن تعداد دیگر شده است.
هر چند این پدیده تنها به این روستا مختص نیست و در كل ایران عمومیت دارد ولی امید است مسوولان امر تلاش خود را در جهت حفظ و بازسازی حیات جانوری دوچندان نمایند.
کوه کتو
کتویه یکی از جاهای تفریحی روستا در گذشته به شمار میرفت که بیشتر مردم در فصل بهار وبه خصوص۱۳بدربه اینجا می امدند که به مرور زمان و خشکسالی که بود از بین رفته و لازم به ذکر هست که این مکان در چند سال گذشته از چشمه های فراوانی برخوردار بود ومکان خوبی برای پرندگان به خصوص کبک وتیهو بود که به مرور زمان وشکار پرندگان توسط صیادان وخشکسالی باعث شد که این فضای زیبا از بین برود
منبع: سیری در ایران