اطلاعات کلی
جمعیت: ۴۴٫۵۷۲ نفر (تا سال ۱۳۸۵)
زبانهای گفتاری: ترکی آذربایجانی، کردی کرمانجی
مذهب: شیعه دوازدهامامی ، سنی شافعی
شهرها: سیه چشمه، آواجیق
تعداد بخشها:بخش مرکزی، دشتک
شهرستان چالدران، یکی از شهرستانهای استان آذربایجان غربی است که در شمال غربی این استان قرار گرفتهاست. مرکز این شهرستان، شهر سیه چشمه است. آواجیق دیگر شهر آن است. این شهرستان در گذشته بخشی از شهرستان ماکو بود. زبان رایج در این شهرستان ترکی آذربایجانی میباشد. شهرستان چالدران بیشتر به خاطر جنگ چالدران شهرت دارد که یاد آور دلاور مردیهای غیور مردان ایرانی در شاه جنگ ایرانیان با ترکان عثمانی در دفاع از کیان ایران زمین است.این جنگ که بین نیروهای شاه اسماعیل اول صفوی و سلطان سلیم اول عثمانی در ۳۱ مرداد ۸۹۳ خورشیدی رخ داد. بقایای این جنگ در شهرستان، به صورت مزار شهدای جنگ و چندین مجسمه در محل جنگ و داخل شهر موجود میباشد.
چالدران به دلیل داشتن هوای سرد در فصل زمستان و خنک در فصل گرما، یکی از مناطق گردشگری استان میباشد. این شهر یکی از مرتفعترین شهرهای کشور آن است. تالاب «ناور» در مرزیترین منطقه قرار گرفتهاست. مردابها و تالابهای متنوع، از جلوههای طبیعی این شهرستان است.
شغل مردم چالدران، کشاورزی و دامداری است و علی رغم اقدامات اخیر از سوی دولت برای ایجاد شهرک صنعتی، هنوز هم این خصیصه تغییر نیافتهاست. چالدران دارای دانشگاه پیام نور بوده و اقداماتی برای افتتاح دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه جامع علمی کاربردی در این شهر به انجام رسیدهاست. ورزشهای متداول شهرستان، فوتبال و کونگ فو توآست[نیازمند منبع]. همچنین چالدران دارای تیم والیبال به نام «آیدانه چالدران» است که یکی از تیمهای دسته برتر کشور به شمار میآید.
از مناظر طبیعی و بناهای تاریخی دیگر این شهر به کلیسای طاطاووس یا قره کلیسا که آرامگاه یکی از حواریون است، روستای دلیک داش، روستای قاشقا بلاغ، گیخ بلاغ و آبگرم میتوان اشاره نمود.
سد بارون که به نام سد ماکو شناخته میشود در ۲۰ کیلومتری مرکز شهرستان واقع شدهاست. استفاده از ذخایر آب زیرزمینی که در سالهای اخیر آغاز شده از عوامل پیشرفت کشاورزی منطقه بودهاست.
بارش باران شدید و برف سنگین در منطقه چالدران بسیار دیده میشود. برای نمونه، در زمستان سال ۱۳۸۴ به دلیل بارش سنگین برف، تمام راههای اصلی و فرعی شهرستان و ۳۰۰ روستای اطراف آن برای مدت دو هفته مسدود بود و میزان برف در کنار جاده به سه متر میرسید. یا در سال ۱۳۸۳ گردبادی سهمگین در منطقه «گوروگول» (مرداب خشک) روی داد به گونهای که منجر به کشته شده یک نفر از عشایر گردید[نیازمند منبع]. سیل یکی از پدیدههای شهر است که گاه ارتفاع آن در رودخانه مرکزی شهر به شش متر میرسد و خسارات جانی و مالی زیادی را در پی دارد.
نام
نام چالدران از کلمه ایرانی چهار دران به معنی چهار معبد میآید.
تقسیمات کشوری [ویرایش]تقسیمات کشوری این شهرستان، بنابرآنچه در نتایج آمارگیری سرشماری سال ۱۳۸۵ کل کشور آمدهاست، بر حسب بخش، شهر، دهستان و روستا به شرح زیر است:
شهرها:شهر آواجیق،شهر سیه چشمه
دهستانها
دهستانهای بخش دشتک
دهستان آواجیق شمالی
دهستان آواجیق جنوبی
دهستانهای بخش مرکزی
دهستان چالدران شمالی
دهستان چالدران جنوبی
دهستان ببهجیک
خضرلو (چالدران)
منبع: سیری در ایران