ایلخچی یکی از شهرهای استان آذربایجان شرقی است و در بخش ایلخچی شهرستان اسکو قرار دارد .این شهر همچنین در ۲۵ کیلومتری جنوب غرب کلانشهر تبریز قرار گرفتهاست.
جمعیت این شهر، براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۸۵ خورشیدی، ۱۳٬۹۲۷ نفر بودهاست، و براساس سرشماری ۱۳۹۰ جمعیت شهر برابر ۱۵۲۳۱ نفر می باشد واز این تعداد ۷۶۸۵ نفر مرد و ۷۵۴۶ نفر زن می باشد . همچنین تعداد خانوارهای شهر ۴۷۳۵ ، بعد خانوار ۳۰۲ و نسبت جمعیتی برابر ۱۰۱۸ نفر می باشد .
پیاز نماد شهر ایلخچی به شمار می رود .
وجه تسمیه
ایلخچی مرکب از کلمهٔ ایلخی و پسوند چی میباشد. ایلخی. (ترکی، اِ) رمه و گلهٔ اسبان. (غیاث) (آنندراج) (ناظم الاطباء). چارپایانی که آنها را در صحرا برای چرا رها کنند. رمهٔ اسب. (فرهنگ فارسی معین). فسیله. سیله. یلخی. دستهٔ اسبان آزاد در مراتع. (یادداشت بخط مؤلف). و چی در ترکی پسوند نسبت شغلی است و دارنده و متصدی معنی میدهد. در نتیجه ایلخچی یعنی جایی که شغل مردم آن نگهداری وپرورش اسب باشد. البته اینکار درگذشته صورت میگرفت و تعداد افرادی که الان به پرورش ونگهداری اسب مبادرت میورزند کم بوده ولی در سالهای اخیر با گذشت قرنها پرورش اسب در این شهر دوباره رونق یافتهاست.
جاذبه های گردشگری
اوزاخپیر
زیارتگاه و مرقد مطهرامامزاده سید نبی موسوی یکی از نوادگان امام هشتم است و دومی منسوب است که در آن معجزه دیده شدهاست. مردم در مناسبتهای مختلف آن جا جمع شده و خیرات میدهند و شمع روشن میکنند. جشن میلاد حضرت علی (ع) همه ساله در اوزاخ پیر برگزار میشود که مهمانان زیادی از تبریز و شهرهای اطراف برای شرکت در این مراسم به ایلخچی میآیند و از تمام مهمانان به نحو زیبایی پذیرایی میشود.
گلمشک خاتون
گلمشک خاتونیل گلمیسننه، قبر زنی است که در نزدیکی روستای بیگلو در وسط دهانه دو دره زیبا واقع شده است که اهالی ایلخچی ارادت خاصی دارند و تفرجگاه اهالی در روزهای مختلف سال مانند روز ۱۳ بدر است ولی در سالهای اخیر از رونق آن کاسته شده است.
پیرآباد
عمارت پیرآباد با نمایی زیبا و دستنخورده از خشت و سقف چوبی تشکیل شده و از آثار باقیمانده از دورهی قاجار است. عمارت پیرآباد از دیرباز مکانی برای تجمع و گردهمایی مردم بوده است و اهالی ایلخچی و روستاهای اطراف در اعیاد، مراسم و آیینهای محلی در آنجا گرد هم میآیند. این بنا یکی از قدیمیترین و زیباترین خانههای خشتی تاریخی شهر ایلخچی می باشد و از زمانهای گذشته، زندگی در عمارت پیرآباد جریان داشته است.
این خانه پس از مدتی به اللهقلیخان که یکی از معتمدان شهر بود، بخشیده شد. چهار درخت قدیمی این خانه حدود ۱۲۵ سال پیش از روسیه به عمارت پیرآباد آورده شدند و اتاقی کنار مطبخ بعدها توسط اللهقلیخان به مجموعه عمارت افزوده شد. عمارت پیرآباد از دو قسمت حوضخانه و بخش مسکونی تشکیل شده است. حوضخانهی آن علاوه بر حوض، سه فضای نشیمن در اطراف دارد. بخش مسکونی بنا شامل یک انباری، آشپزخانه و دالان ورودی در طبقه همکف و یک اتاق نشیمن و پیش ورودی آن نیز در طبقهی اول است.
قنات آب موجود در عمارت پیرآباد از دیگر بخشهای این بناست. حوض سنگی هشتضلعی این عمارت بسیار زیبا و دارای آب همیشه روانی است که از قنات باغ منشعب میشود. عمارت پیرآباد ایلخچی شهرستان اسکو در سال ۱۳۸۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
نمایی از شهر ویلا(تفرجگاه یال) در اوایل شب
پارک ملت
پارک ملت یکی از جاهای دیدنی و محل استراحت افراد مسن و تفریح بازیهای کودکان و محل نمایشگاه میباشد و صبحها محل ورزش و نرمش دوستداران طبیعت است. و تندیس آفتابه لگن سمبل پاکیزگی در مجالس در پارک ملت ایلخچی قرار گرفته که توسط مجسمه ساز استاد یونس حقیقی انجام گشته است.
تفرجگاه یال (شهرویلا)
باغات یال نیز یکی از تفرجگاههای زیبا که در ارتفاعات بالای شهر ایلخچی قرار دارد در بهار قدم زدن در کنار شکوفههای بادام باغات یال دل انگیز و روحبخش میباشد. اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت ماه موقعی است که در یال همه درختان لباس عروس به تن کردهاند و همه جا با گلهای درختان بادام سفید پوش شدهاست در میان درختان بادام درختان دیگری نیز از جمله سنجد، گردو، انگور، زردآلو و آلوچه و غیره در میان آنها وجود دارد و رایحه خوش گلهای بهاری از هر طرف به مشام میرسد گویی انسان در بهشت قدم بر میدارد. علیرعم ممنوع بودن واگذاری قطعات یال به افراد غیر بومی متأسفانه امروزه اهالی قطعات مختلفی را به صورت وکالتی به شهروندان شهرهای اطراف (مخصوصا تبریز و اسکو)واگذار و آنها این قطعات را به ویلا تبدیل نمودهاند و ساخت و ساز در این اراضی هر روز رو به گسترش است. اراضی یال توسط شرکت یال به صورت مجانی و تنها با در یافت هزینه کارشناسی و غیره بین اهالی بومی تقسیم وتوسط دو حلقه چاه عمیق آبیاری و حفاظت میشود. در سال ۹۲ یک حلقه چاه دیگر برای آبیاری اراضی این تفرجگاه اضافه شده است تا مشکل کمبود آب رفع شود.از حیات وحش یال می توان به کبک، شاهین، سینه سرخ، خرگوش، روباه، شغال، سنجاب، آهو و …. اشاره کرد. متأسفانه در فصولی از سال شکارچیان به شکار این حیوانات می پردازند.
منبع: سیری در ایران