لِیلان یکی از شهرهای استان آذربایجان شرقی است که در بخش لیلان شهرستان ملکان واقع شدهاست. این شهر مرکز بخش لیلان است. لیلان در ۲۰ کیلومتری جنوب شرق ملکان، ۱۶۳ کیلومتری جنوب غرب تبریز و ۶۷۸ کیلومتری شمال غرب تهران واقع شدهاست. جمعیت این شهر، بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ خورشیدی،بالغ بر ۶,۰۷۹ نفر بودهاست که از این جهت، سی و دومین شهر پرجمعیت استان آذربایجان شرقی محسوب میگردد.
تاریخچه
شهر باستانی لیلان که پس از اسلام بهعنوان یکی از بزرگترین و مهمترین شهرهای آذربایجان مطرح میشد، بر اثر زلزلهها، سیلها و سایر بلایای طبیعی از بین رفتهاست و امروزه تنها شهری متروکه در معرض دید قرار دارد. تاریخ شهر کنونی لیلان بسیار کوتاه است. در واقع سالها پیش، یکی از ایلات، در نزدیکی شهر باستانی لیلان سکنی گزیدهاند و مسئولین کشوری بهدلیل نزدیکی این روستا به شهر باستانی لیلان، نام لیلان بر آن گذاشتهاند. در سالهای اخیر هم با توجه به باستانی بودن منطقه، کاوشگران و مورخان بسیاری در محل شهر باستانی لیلان مشغول به تحقیق و جستوجو شدهاند. این خود عاملی برای جذب جمعیت در این روستا شدهاست، تا جایی که علاوه بر این که تعداد بسیار معدودی از اهالی روستا به سایر نقاط کوچیدند، مهاجرانی نیز از روستاهای مجاور وارد این روستا شدند. تا اینکه در سال ۱۳۷۴ خورشیدی بر اساس آمارهای جمعیتی که جمعیت آن بیش از ۵,۰۰۰ نفر برآورد شده بود و با توجه به باستانی بودن منطقه، روستای لیلان به شهر تبدیل شد. امروزه لیلان پیشرفتهایی را متحمل شدهاست و در واقع لیلان امروزی، وارث آن شهر باستانی است.
جغرافیا
شهر لیلان در ناحیه جنوب شرقی دریاچه ارومیه و در منطقهای حاصلخیز و پرآب پدید آمدهاست. آب و هوای این شهر در بیشتر ماههای سال سرد است و تنها در اواخر فصل بهار و اوایل فصل تابستان از شدت سرمای آن کاسته میشود. رودخانه فصلی لیلانچای، از دامنههای کوه سهند سرچشمه میگیرد و پس از گذشتن از شهر خراجو و تعدادی روستا، از داخل شهر لیلان عبور میکند و سپس به دریاچه ارومیه میریزد.
مردم
اکثر مردم شهر لیلان به کشاورزی و باغداری مشغولند. زبان مردم این شهر، همانند سایر نقاط منطقه آذربایجان، ترکی آذربایجانی است. طبق آمار سال ۱۳۸۵ خورشیدی از مجموع ۶,۰۷۹ نفر جمعیت این شهر، ۲,۹۶۲ نفر مرد و ۳,۱۱۷ نفر زن هستند که در مجموع، ۱,۴۶۸ خانوار را تشکیل میدهند. همچنین طبق همین آمار، ۷۱ درصد از مردم این شهر باسواد و ۲۹ درصد بی سواد هستند.آمار مردان و زنان شهر، نشاندهنده این است که بهعلت اینکه شغل اکثر مردان پیمانکاری است، در سایر نقاط کشور ساکن میباشند.
منبع: سیری در ایران