مركز بخش قطرویه از توابع شهرستان نی ریز از استان فارس به طول جغرافیایی ۵۴ و ۴۲ و عرض جغرافیایی ۲۹ و ۹/۰ وارتفاع ۱۵۹۰ متری از سطح دریا قطره و قطع رود و كدرو و قطرو و قطرویه نامیده شده است. اهمیت قطرویه بیشتر به خاطر خط ارتباطی و مواصلاتی بین استان فارس و استان كرمان است.

در برخی از روایات پیشینه آن را به پیش از اسلام و به دوره سلطنت بهرام پنجم مشهور به بهرام گور ۳۸۸ ق م رسانده اند كه البته هیچ مدرك و مآخذ علمی و قابل استفاده در این باره در دست نیست. در مسالك الممالك اصطخری از مكانی به عنوان قطره یاد شده كه احتمالا همان قطرویه است. مقدسی آن را كدرو خوانده و در یك منزلی نی ریز دانسته است .

ابن بلخی و به تبع آن حمد الله مستوفی تحت عنوان قطره یاد كرده است.

به گفته ابن بلخی شهركی است با آب روان و هوای معتدل و غله و میوه فراوان.

هسته اولیه قطرویه و ساكنان اصلی آن:

هسته اولیه قطرویه در قسمت جنوب شرقی می باشد كه احتمالا دسته ای از آریایی های ساكنان زاگرس به خاطر توانهای محیطی این شهر در قسمت جنوب شرقی كه با كویر قطرویه همجوار است سكونت گزیدند. و به دلیل اینكه رودهای زیادی در كنار این ناحیه جریان داشته اند و به كویر قطرویه سرازیر می شدند زمینه را برای كشاورزی فراهم آورده بود و همچنین وجود حیوانات متعدد برای شكار باعث شد كه در این میان عده ای هم به شكار بپردازند گفتنی است كه در حاشیه ی جنوب شرقی و كویر قطرویه نخلستانی وجود داشته است كه آثار و بقایای نخلستان در حدود دویست سال پیش موجود بوده است اما هم اكنون این آثار و بقایا به كلی از بین رفته است .

شهر قطرویه با گذشت زمان وبه تدریج به سمت غرب گسترش یافته است اما از بقایای سكونتگاها هیچ اثری نیست كه احتمالا بر اثر زلزله های متعدد با خاك یكسان شده است.گفتنی است :یكی از بزرگان قطرویه به نام میرزا هدایت خان بر روی پوست آهو نوشته بوده است كه :

ششصد و پنجاه سال قبل قطرویه شهر بوده است با قابلیت تجارت و سیاحت.

در گذشته قطرویه را رود ها محاصره كرده بودند كه بر اثر طغیان آنها در فصل زمستان و اوایل بهار تمام زمینهای كشاورزی و همچنین خانه های مسكونی كه در حاشیه این رود بودند به زیر آب می رفتند به همین دلیل قطرویه در قسمتهای جنوبی ، شرقی و شمالی از نظر ساخت وساز

خانه های مسكونی پیشرفت نكرده است . از آنچه گفته شد می توان نتیجه گرفت كه این شهر دارای قدمت زیادی می باشد . چنانكه تعدادی قبر در جنوب شهر قرار دارد كه رو به بیت المقدس می باشد . و این حكایت از قدمت این محل دارد .از جمله آثار دیگری كه دارای قدمت می باشد قلعه بهرام گور است كه به عنوان هسته مركزی و اصلی گسترش شهر محسوب

می گرددكه به صورت مخروبه در آمده است. اما از نظر ساخت و سازها و گسترش شهر سازمان میراث فرهنگی در این شهر ممنوعیتی قائل نشده و این شهر تحت پوشش آن قرار ندارد.

وجه تسمیه :

۱-تمام رود هایی كه از كوهها سرازیر می شد در كویر قطرویه قطع میگردید به همین دلیل به آن قطع رود و قطرو می گفتند.

۲- بهرام گور دختر ی به نام قطره داشت كه اسم وی را بر این شهر نهاد.

۳- به خاطر درختان نخلی كه در گذشته در كوی قطرویه كدر وجود داشته در اصطلاح مردم به نام كدرو خوانده شده است.

عوامل اصلی كه موجب گسترش و دوام شهر قطرویه شده است عبارتند از :

۱- عوامل ارتباطی : یكی از عواملی كه در گذشته و امروزه باعث شد كه این شهر از نظر تمدن و فرهنگ همراه تمدن و فرهنگ سایر ملتهای مناطق دیگر حركت كند عامل ارتباط بوده است واین راه ارتباطی كه شرق و غرب گشور را به هم متصل می كرده است.محل عبور كاروانها و قبایل مختلف بوده است. گاهی این كاروانها به دلیل شرایط محیطی خوب این منطقه در این شهر ساكن می شدند و اهالی بومی نیز از تجارب آنها در زندگی روزمره بهره می گرفتند و به پیشرفتهایی دست می یافتند.

۲- عوامل اقتصادی :باتوجه به آنچه گفته شد مردم شهر قطرویه از همان ابتدا به كشاورزی مشغول بوده اند و در كنار كشاورزی ، دامپروری و شكار نیز می كردند.و نیازهای خود و دیگران را از این راهها تامین می كردند. و امروزه در محل سكونت مردم قطرویه زمینهایی وجود دارد كه به زمینهای میان بازار معروف است .كه به احتمال زیاد در آنجا مردم كالاهای خود را با یكدیگر مبادله می كردند.و از نظر اقتصادی مشكل چندانی نداشتند.امروزه با گذشت چند هزار سال مردم هنوز شغل واجداد و نیاكان خود را نه تنها رها نكرده بلكه موجب پیشرفت آن نیز شده اندو هر ساله در آمدهای كلانی به دست

می آورند.كه تا حدودی موجب رونق اقتصاد قطرویه شده است.

۳-عوامل طبیعی:

بناهای تاریخی :

۱-قلعه بهرام گور معروف به نارنج قلعه كه دارای یازده برج بوده است و بهرام برای تفریح به این قلعه می آمده است . دور تا دور آن قلعه خندقی وجود داشته كه عرض آن ده متر و ارتفاع آن هفت متر بوده است.امروزه این قلعه خراب شده و تعدادی از مردم خانه هایی بر روی این قلعه بنا كرده اند.

۲-قلعه فاتح: قدمت این قلعه به حدود سیصد سال می رسد این قلعه در ابتدا به امیر حسین فاتح تعلق داشته است. اما پس از مرگ وی قسمتهایی از این قلعه كه به دلیل گذر زمان آسیب دیده بود به دست فرزندش مرحوم هوشنگ خان فاتح تعمیر شد.

بلندی دیوار این قلعه حدود سی متر است و دارای دو درب ورودی یكی به نام خلوت و دیگری به نام اندرون بوده است . وقتی به در ورودی كه خلوت است وارد می شویم دارای ۵ اتاق است كه این ۵ اتاق متعلق به انبار گندم بوده است . اما هنگامی از طریق درب ورودی دیگر كه اندرون نام دارد عبور می كنیم وارد محوطه قلعه می شویم. در وسط حیاط حوض دایره ای شكل را مشاهده می كنیم كه با سنگهای مكعب شكل تزیین شده است و اتاقها به صورت دو طبقه بر روی هم قرار گرفته اندو در قسمتی كه خان در آنجا استراحت می كرده بادگیری و جود داشته كه امروزه قسمتهایی از این بادگیر خراب شده است.

۳-تكیه:

یك بنای تاریخی دیگر كه بنام تكیه معروف است كه درآن زمان میرزا یوسف خزایی وعبدا… خزایی كلانتر و دهخدای این ده بوده اند كه با همكاری یكدیگر این بنا را ساخته اند و جلوی در ب آن درخت توتی می باشد كه درب آن به طرف مشرق باز می شود وقتی وارد می شویم سمت راست سه اتاق و در سمت چپ یك اتاق و یك راهرو وجود دارد .در ماه محرم در تكیه مراسم سینه زنی و روضه خوانی برگزار می شده است یك منبر وجود داشته كه بالای آن نوشته شده بود:

بلند مرتبه شاهی ز صدر زین افتاد اگر غلط نكنم عرش بر زمین افتاد

گفتنی است كه قدمت آن به حدود چهار صد سال قبل می رسد .

۴-برج نو: در زمان های قدیم به علت نا امنی فراوانی كه وجود داشت این قلعه در میان چهار قنات خرم آباد ء صادق آبادءمحمد آباد ءحسن آبادساخته شده بود كه مردم مواد غذایی خود را در آنجا انبار می كردند كه افراد مسلح از آن نگبانی می دادند كه قدمت آن به پانصد سال می رسد.

۵- قلعه بالا:این بدست افراد مهاجری كه به این شهر آمده بودند ساخته شده است كه بلندی دیوارهای آن حدود چهل متر می باشد كه درب ورودی آن به طرف مشرق باز می شود و در وسط حیات این قلعه دو سنگ بزرگ وجود داشته كه بوسیله آن روغن كنجد و ذرت می گرفتند و در اطراف اتاقهای كوچك زیبائی ساخته شده است كه معماری اسلامی اثر چشم گیری در معماری این قلعه داشته است و در كنار این قلعه آب قنات خرم آباد در جریان داشته است كه این قلعه به قلعه ی علی بگی شهرت دارد.

۶-عمارت آقا رضا خان:حدود چهل متر بلندی دیوارهای آن می باشد و دور تا دور آن هر طرف دویست متر كه در سمت راست یك برج و درسمت چپ برج دیگری می باشد وداری دو درب است كه به طرف جنوب باز می شود ابتدا وقتی كه وارد عمارت شویم سمت چپ قلعه روی هم رفته ده اتاق وجود دارد كه به صورت دو طبقه روی هم قرار گرفته اند اگر كمی به پیش برویم وارد محوطه ای می شویم كه اطراف آن اتاقهایی قرار گرفته است بین بیست وپنج تا سی می رسد كه بیشتر اتاقها برای انبار استفاده می كردند وهنگامی كه وارد سمت راست قلعه می شویم حدود هشتاد الی نود اتاق وجود دارد اما به خاطر اینكه درآن زمان دیگر آقا رضا خان توان درست كردن آن را نداشته و به همین حالت باقی مانده است وبه گفتی:یكی از اهالی این قلعه

بیست وپنج سال زیر ساخت بوده است كه قدمت آن به حدود نهصد سال پیش است .

۷-حمام: در قسمت جنوب شرقی قلعه بهرام گور حمامی وجود دارد كه قدمت آن حدود نهصد سال می رسدكه معماری آن كاملا معماری اسلامی است و درب ورودی آن به طرف شمال شرقی است وقتی كه وارد آن می شویم دالان آن دایره ای شكل است كه وسط آن یك حوض وجود دارد كه اطراف آن اتاقهای كوچكی قرار گرفته است كه در زمان قدیم قهوه چیها وآرایشگران در آنجا مشغول بكار بودند كه این دالان از طریق یك راهرو با صحن حمام متصل می شود كه در قسمتی از صحن حمام اتاقهایی برای دوش گرفتن وجود دارد وكوره حمام كه در كنار حمام قرار گرفته است واز طریق یك راهرو به حمام متصل است كه آب گرم از این كوره به تمام دوش های حمام در تماس است وسقف آن گنبدی شكل وسطح آن سنگ فرش بوده است كه امروزه به علت تخریب قسمتهای از آن را باز ساز ی كرده اند.

منطقه ی حفاظت شده ی بهرام گور :

اینك در عصری زندگی می كنیم كه پدیده های آفرینش بر اثر هجوم انسانهای متمدن در حال نابودی هستند.دیگر چهره واقعی طبیعت را جز در مناطق بسیار دور از تمدن و صنعت نمی توان دید.و انسان به حكم فطرت خویش ناگزیر از مشاهده شكوه طبیعت و تدبیر در این موهبت های الهی است . در چنین برهه زمانی كشورهای جهان از جمله ایران مصمم شدند تا تدابیری اتخاذ نمایند كه حداقل قسمتی از انواع پدیده های طبیعی را حتی با صرف هزینه هاو زحمات بسیار به صورت دست نخورده و یا كمتر دست خورده حفاظت كنند.منطقه حفاظت شده بهرام گور نیز نمونه ای برجسته از مظاهر طبیعت ایران است كه دارای مناظر منحصر به فرد ونادری از نظر زیبایی و تاریخی همراه با تنوع گونه های گیاهی و جانوری است كه تا حدی بكر و دست نخورده باقی مانده و به لطف تنوع جغرافیایی و اقلیمی سرشار از زیباییهای شگفت انگیزی می باشد كه در این مختصر به معرفی آن می پردازیم.

منطقه حفاظت شده به محدوده ای از منابع طبیعی كشور اعم از جنگل و مرتع ، دشت ، آب ، كوهستان اطلاق می شود كه از لحاظ ضرورت حفظ و تكثیر نصل جانوران وحشی،حفظ و احیای وضع طبیعی آن دارای اهمیت خاصی بوده و تحت حفاظت قرار می گیرد.

موقعیت جغرافیایی منطقه حفاظت شده بهرام گور قطرویه:

منطقه حفاظت شده بهرام گور در شرق شهرستان نی ریز و در مرز استان فارس وكرمان واقع شده واساسا منطقه ای نیمه صحرایی است. ارتفاع بلندترین قله ی آن دو هزار هفتصد و هشتادوهفت متر وپست ترین نقطه دشتی هزار و ششصد و هشتاد متر از سطح دریا می باشد .هوای منطقه در ارتفاعات متعدل ودر دشت ها به شكل كویری بروز می نماید . میزان بارندگی بین صد و پنجاه تا دویست وپنجاه میلیمتر متغیر و در بخش شر قی آن بیشتر از سایر مناطق است . حد اكثر درجه حرارت در گرمترین ماه سال سی و چهار و حداقل آن منفی پنج درجه سانتیگراد می رسد.

تاریخچه: این محدوده كه قبلا بصورت منطقه آزاد كنترل می شد .در سال هزار و سیصد وپنجاه و یك با عنوان منطقه حفاظت شده بهرام گور تحت كنترل اداره كل حفاظت محیط زیست فارس قرار گرفت كه به جهت غنای زیستی بویژه گورخر آسیابی كه اسم خود را از نام یكی از سلاطین ساسانی ایران بنام بهرام گور كه علاقی فراوانی به شكار گور داشته گرفته است . در شهر قطرویه كه همجوار منطقه می باشد،خرابه ای اكنون وجود دارد كه به گفته: اهالی این شهر استراحتگاه بهرام گور در هنگام شكار بوده است وسعت این منطقه در حال حاضر چهارصد و بیست هزار هكتار می باشد كه یك پنجم آن منطقه امن اعلام و هر گونه ورود دامءتعلیف و بهره برداری درآن ممنوع است.قسمت اعظم استان فارس با توجه وضعیت آب و هوایی كشور در ناحیه گرم و خشك و نیمه خشك قرار می گیرد كه شهرستان نی ریز در شرق استان فارس قرار گرفته و استان های یزد، كرمان و هرمزگان همسایه می باشد .

درچنین اقلیمی واقع گردیده است این شهر ستان بر اساس طبقه بندی آقای پابر كار شناس فائو در منطقه نیمه استپی قرار می گیرد.

عوارض طبیعی حفاظت شده بهرام گور :

بر روی سلسله جبال زاگرس واقع شده و دارای رشته كوهها و درهها و دشتهای نسبتا وسیعی به این شرح است. رشته كوههای كر سفید، زیارت، كوه سرخ بزرگ

دره های آغل سنگی،طبقی،چاه مروی،چاه تیز،گلو معدن،چاه سبز،گلیكو،چاه دراز،مغلی،چاه تنگل،

چاه بید،چكو،چاه بادام،دشتهای ریگ جمشید،ده وزیر،عین الجلال،چاه میل،پریا و گرد طول،شوریه و ده برین،چشمه انجیر،گزی و قطرویه.

چشمه های فراوانی نسبتا خوبی در سطح منطقه حفاظت شده وجود دارد و در طول سال با توجه به میزان بارش متغیر و تعدادی از چشمه ها نیز فصلی می باشد كه درتابستان و پاییز خشك

می شوند دیگر مناطق آبی منطقه شامل تعداد زیادی چاه و قنات و سه دستگاه تلمبه بادی

می باشد.

پوشش گیاهی:

مراتع موجود از زمانهای قدیم مورد چرای سنگین قرار گرفته به طوری كه در اكثر نقاط مفهوم واقعی خود را از دست داده است و هم اینك خاك در معرض فرسایش شدید قرار گرفته كه با ادامه این روند روز به روز اوضاع پوشش گیاهی وخیم تر شده و در صورت عدم توجه به میزان تحمل منطقه منجر به نابودی كامل مراتع و فرسایش شدید خاك خواهد شد .

ازدیاد جادههای دسترسی به معادن و حضور دام در جنگل تجدد حیات به طریق بذر را به حداقل سوق داده و قطع بی رویه در گذشته سبب گردیده تا تعداد درختان مادری كاهش یابد و در فرصت كوتاه بعد از توقف قطع شدید جنگل تا حدی به طریق دانه زاد یا بیشتر به صورت شاخه زاد حیات خود را باز یافته و سیمای كنونی را رقم زده است كه اكثرا شاخه زاد ملاحظه می گردید. شرایط رویش درختان بنه تغریبا در تمامی منطقه حفاظتی بهرام گور فراهم میباشد و احیای جنگل بنه به روش دانه زاد و كیكم به روش شاخه زاد وبادام به روش دانه زاد مناسب منطقه بوده و نتیجه مطلوبی می دهد.در تیپ بنه اثرات تخریب مصنوعی بیشتر از تخریب طبیعی مشهود استو در میان تخریب مصنوعی چرای دام در جنگل و بیتوته دامدار و قطع درخت و سایر عوامل مخرب تر و از هشتادو پنج درصد فراتر رفته است.

گونه های گیاهی :

به طور كلی عوامل آب و هوایی ، توپو گرافی و خاك در تشكیل گونه ها و جوامع مختلف گیاهی نقش اساسی دارند . در منطقه بهرام گور گونه های گیاهی به شرح زیر است:

درمنه ، گونها ، قیچ ، آبنوس ، تاغ ، شوره ، جاشیر ، گل خنك ، بنه ، بادام وحشی ، كیكم و آنغوزه كه دارای ارزش دارویی صنعتی و حفاظتی است.آویشن ، گل گاوزبان ، شیرین بیان ،زیره ، شاتره ،كاكوتی ، خاكشیر ، سریش ، اسكنبیل ، انجیر ، تنگس ، كلاه میرحسن ، گرگ تیغ ، كنگر، زو ، كوما ، رواس ، خشخاش وحشی ، شكر تیغال ، سیر و پیاز كوهی ، گونه ای شقایق زرد ، سالسولا ، كاروانكش ، كهورك ، چوبك ، ریش بز ، اسفند ، مرتلخ ، خوشك ، گز ، نی ، دافنه و خارشتر . ضمنا عرصه ای به میزان پنج هزار و پانصد هكتار در طرفین جاده قطرویه سیرجان به صورت عریان و فاقد پوشش گیاهی مطلوب و نمكزار می باشد.

حیات وحش :

بهرام گور دارای اكوسیستمی نیمه كویری و نسبتا خشك بوده كه به لحاظ آغاز اقلیم خشك از همین منطقه زیستگاه بسیار متنوعی برای گونه های متعددی از وحوش و گیاهان می باشد كه تعدادی از آنها در كشور و قاره آسیا كمیاب هستند . وجودرشته كوههای نسبتا مرتفع و دشتهای وسیع و تپه ماهورهای متنوع موجب شده است كه در طول سالیان گذشته وحوش این منطقه بطور طبیعی مورد حفاظت قرار گیرند . تعداد گونه های حیات وحش و جمعیت آنها كه علاوه بر وضعیت مطلوب زیستگاهی توسط اداره كل حفاظت محیط زیست فارس نیز تحت كنترل ونظارت ویژه قرار دارد نسبتا مناسب بوده كه می توان منبع ذخیره مهم ژنتیكی جانوری و گیاهی كشور و جهان در چنین اقلیمی محسوب گردد. گونه های مهم حیات وحش این منطقه عبارتند از: گورخر ، جبیر ، قوچ و میش ، خرگوش ، یوزپلنگ ، گربه وحشی ، گرگ ، كفتار ، شغال ، كل وبز ، تشی ، روباه معمولی .

جبیر : جبیر حیوان علف خواری با تعداد نسبتا معدود و فعلا در بعضی از دشتهای بهرام گور مشاهده می شود.جبیر حیوان كوچكی است كهارتفاع شانه نوع نر آن به شصت و پنج سانتیمتر و وزن آن به بیست و پنج كیلو گرم بالغ می شودو نوع ماده آن تا حدودی كوچكتر است.جبیر از آهو كوچكتر و باریكتر است. نر و ماده آن هر دو شاخ دارند.شاخ جبیر از روبرو مستقیم به نظرمی آید در حالی كه شاخ آهو از روبرو انحنای مخصوصی شكل چنگ موسیقی دارد.جبیر ماده دارای شاخهای كاملا مستقیم است كه از نظر طول به اندازه شاخ جبیر نر است ولی از نظر قطر نصف آن است. به دلیل زندگی در بیابانهای كم آب و علف جبیر به تعداد زیاد در یك گله دیده نمی شود .تعداد جبیر های گله حداكثر ممكن است به بیست راس تا سی راس برسد. فصل جفتگیری در منطقه بهرام گور در شهریور و مهر ماه است.ماده هایك یا دو نوزاد در فروردین و اردیبهشت به دنیا می آورند. در سالهای پرباران گاهی عمل زایمان در پاییز نیز تكرار می شود.

گور خر :

این حیوان وحشی علف خوار در بعضی از مناطق نیمه كویری ایران زیست می نماید .كه مهمترین زیستگاه آن در حال حاضر منطقه حفاظت شده بهرام گور قطرویه می باشد.

گور خر همان اسب وحشی غرب آسیاست.از زمانهای قدیم نژادهایی با این خصوصیات از مدیترانه تا مغولستان می زیستند . اما امروزه پراكندگی گور محدود به كویر مركزی و قسمتهایی از خراسان ، كرمان و فارس است كه اینها نیز در منطقه تحت حفاظت ویژه زندگی میكنند.كوچكترین نژاد آن یعنی گور سوریه امروزه احتمالا منقرض شده است.

یوزپلنگ:

جمعیت این حیوان درگذشته نه چندان دور در اكثر نقاط كشور فراوان بود. اما به علت تخریب و از بین رفتن تعادل زیستگاهی و كاهش جمعیت وحوش خصوصا از بین رفتن حیواناتی آهو و جبیر و خرگوش كه غذای اصلی این زیبای پر ابهت را تشكیل می دهند جمعیتش را كاهش داده به طوری كه در حال حاضر جز در بعضی از مناطق نیمه كویری و حاشیه كویرهای ایران آن هم تعدادی انگشت شمار در كمتر كشوری یافت می شود.بجاست كه در این مقوله یادی از محیط بانان با تجربه خصوصا جعفر شكاری و مرحوم جعفر ارچندانی كه از بنیان گذاران منطقه بوده و حتی در راه حمایت از انفال دو عزیز گرانقدربه نامهای منصور و اكبر شكاری به انگیزه حفظ مظاهر الهی هدیه داده است .

پرندگان :

از نظر تعداد گونه زیاد نیستند اما گونه های خاصی از پرندگان كه شرایط زیستگاهی خشك و بیابانی را ترجیح می دهند و می توانند در اقلیم خشك زیست نمایند در این محدوده وجود دارند .

این پرندگان كمیاب و قادر بر ارزش زیستی منطقه می افزایند .به علت عدم وجود تالاب و دریاچه و رودخانه پرندگان آبزی و كنار آبزی در منطقه زیست نمی كنند ولی در سالهای پرباران كه آب در قسمت جنوب شرقی قطرویه بخشی از ارضی دشتی را فرا می گیرد تعدادی از پرندگان آبزی به بهرام گور مهاجرت می نمایند و جمعیت نسبتا زیادی از پرندگان خصوصا كبك و تیهو در این منطقه اطراق می كنند.

پرندگان عمده منطقه عبارتند از:

هوبره ،كه در این محدوده بصورت بومی و مهاجر زیست می نماید از پرندگان غیر شكاری بزرگتر بوده و وجود آن در دشتهای منطقه جلوه و ارزش فوق العاده ای به این زیستگاه قادر بخشیده و گاه با دو یا چهار تخم در بهرام گورزاد آوری را تداوم می دهد . كبك و تیهو ء بیشترین جمعیت پرندگان بهرام گور راتشكیل می دهند. از دیگر پرندگان می توان شاهین ، بالابان ، بحری ، دلیجه ، عقاب ، لاچین ، ترمتای ، جغدكوچك ، مرغ حق جنوبی ، ساركپه و زاغ بور ، كوكرشكم سیاه ، كبوتر چاهی ، قمری ، شبگردمعمولی ، سبزقبا ، زنبورخورك ، هدهد ، بادخورك ،داركوب باغی ، چكاوگ ، سنگ چشم ، پری شاهرخ ، زاغ ، زاغ نوك سرخ ، غراب ، میوه خوار ، مگس گیرخالدار ، چكبوته ای ، كمر كولی ، كی لو ، چكچكها ، دم چتری ، گلوسرخ و دم جنبانك می توان نام برد.

خزندگان:

از آنجا كه بهرا گور منطقه خشك و نیمه كویری است با بر خورداری از گونه های متعدد جوندگان و انواع حشرات محیط مناسبی را برای زیست تعدادی از خزندگان نظیر ( شتر مارشیرازی ، افعی شاخدار ، تیر مار ، مارهای گرگی ، مار پلنگی ، شتر مار ، مار قیطانی‌ ، سوسمار ، مارمولك، بزمچه، لاگپشت ) دوزیستان و ماهی ها قنات را به وجود آورده است.

قابلیت های توریستی منطقه:

چون بهرام گور بین سه استان فارس ،كرمان و یزد واقع شده و از سویی جاده شیراز ، بندر عباس و كرمان از كنار این منطقه عبور می نماید از موقعیت بسیار مطلوبی برای جذب توریست برخودا است .وسعت زیاد منطقه و تنوع زیستی آن و آب و هوای نسبتا خوب و دیدن گونه های گیاهی بویژه در فصل بهار كه سراسر محدوده را گل و سبزه فرا می گیرد و حیوانات وحشی متنوع منطقه خصوصا جمعیت بسیار زیاد كبك كه همگی انگیزه های مهم فراخوان توریست می باشد .

اقلیم:

متوسط سالیانه درجه حرارت در قطرویه بالغ بر هفده درجه سانتیگراد است . حداقل درجه حرارت منفی نه درجه وحداكثر مطلق آن چهل ویك درجه سانتیگراد است .

میزان كل بارندگی از سال هزار و سیصد و شصت وچهار تا پایان سال هزاروسیصد و هشتاد ویك یعنی طی هفده سال سه هزار و دویست و پنجاه و پنج میلیمتر بوده است.

گرمترین ماه سال مرداد ماه و مرطوب ترین ماه اسفند ماه می باشد.جهت وزش بادها در تابستان از شرق به غرب و در زمستان از شمال به جنوب می باشد.

كشاورزی قطرویه :

مهمترین منبع در آمد در شهر قطرویه كشاورزی می باشد.كه به صورت ابی است. این كشاورزی به صورت سنتی ولی آمیخته به تجاری است . محصولات آن گندم ، جو ، انار ، بادام ، پسته ، پنبه ، گنجد ، گوجه ، بادمجان ، خیار و هندوانه است . كل مساحت زیر كشت محصولات مختلف سه هزار و نود و دو هكتار است و دو هزار و دویست و سی هكتار زمین آیش وجود دارد.

و چهارصد هكتار بادام باغی بارور و هزار و دویست هكتار پسته بارور و پانصد هكتار انار بارور و چهار هكتار زیتون بارور در قطرویه وجود دارد.