شهر هرند از توابع استان اصفهان با فاصله ۵۲ درجه و۲۶ دقیقه طول جغرافیایی از نصف النهار گرینویچ وعرض جغرافیائی ۳۲ درجه و۳۳ دقیقه وارتفاع ۱۵۴۰ متری از سطح دریا در ۸۵ كیلو متری شرق شهر اصفهان واقع شده است .از شمال به دشت واز جنوب به رودخانه زاینده رود منتهی می شود وراه آهن سراسری اصفهان ، كرمان از ۵ كیلومتری وجاده سراسری اصفهان نائین- یزد از ۱۸ كیلو متری شمال آن ورودخانه زاینده رود از ۱۳ كیلومتری جنوب آن می گذرد.
این شهر در سال ۱۳۷۲ هـ.ش توسط تقسیمات كشوری بعنوان مركز بخش جلگه انتخاب شده است وچون محل اتصال ومركز بخش جلگه ، كوهپایه وبن رود می باشد دارای موقعیت خوبی در منطقه می باشد این شهر از سه طرف به سرزمینهای نسبتا“ بلند وشیب دار منتهی میشود وسرزمینی است گود ونسبتا“ شیب دار وپدیده طبیعی خاصی در این شهر وجود ندارد ونیز دارای حریمی به وسعت ۱۲۰۰ هكتار از شمال به راه آهن سراسری اصفهان- كرمان از جنوب به مزرعه دیزیچه از شرق به كیلومتر ۷ روستای هاشم آباد واز غرب به كیلومتر۳ روستای قهی منتهی می گردد ومحدوده این شهر به میزان ۵۰ هكتار بوده وجزء شهرستان اصفهان ومركز بخش جلگه می باشد .
آب و هوا
آب وهوای این شهر نیمه بیابانی ودارای بارندگی كم می باشد . تابستانها هوا در این شهر گرم وسوزان ودر زمستانها بسیار سرد می گردد كه بعضی از سالها با باران وبرف ودر بعضی سالها خشك می باشد پوشش گیاهی آن كوتاه واستپی می باشد وآبهای زیر زمینی آن اغلب شور است ، آب كشاورزی نیز توسط قنوات معروف وتاریخی این شهر تامین می شود این قنوات كه گاه طول بعضی از آنها به ۱۸ كیلو متر وعمق آن در گود ترین نقاط آن به ۱۰۰ متر می رسد وتوسط نیروی انسانی در زمانهای قدیم حفر شده ، متاسفانه در سالهای اخیر بخاطر بی توجهی به این قنوات وحفر چاههای عمیق در اطراف آنها در حال خشك شدن می باشد.
شناخت خصوصیات اكولوژی مناطق مختلف جهان واز جمله كشور عزیزمان ایران برای هر فردی لازم وضروری است .استان اصفهان با وسعتی كه می توان گفت چندین برابر بعضی از كشورهای جهان است در مركز ایران چون نگینی می درخشد واز نظر آب وهوا وفرهنگ نیز دارای تنوع وگستردگی است به عنوان مثال آب وهوای مناطق غربی اصفهان نقطه مقابل آب وهوای مناطق شرقی است وحدودا“ ۴۰ تا ۵۰ درجه تفاوت دارد به همین خاطر معرفی شهرهای كوچك وبخشهایی كه از جهت قدمت ممتاز اما فراموش شده اند وگرد نسیان بر چهره آنان پاشیده شده ضرورت فوق العاده دارد .در این میان معرفی شهر كوچك هرند كه پیوسته با همگی كوچكی مهد علم وپرورش مردانی نامور در تاریخ ایران ومكان مردمی با فرهنگ وبا ایمان بوده ودر خود آثار باستانی با قدمت یك تا دو هزارساله دارد وفرهنگی غنی وباستانی كه آن را به شهر دارالمومنین ونگین كویر شرق اصفهان می شناسند.
مشاهیر
از مشاهیر قبل از اسلام می توان از آبسا كه یكی از وزرای اردشیر بابكان وزیر دولت ساسانی – عمر الهرندی دانشمند وادیب قرن پنجم وششم هجری قمری ونویسنده كتاب درو صدف وابوالعلاء سهلوی هرندی عارف وسالك اهل طریقت نام برد كه مدفن او در مزرعه دیزیچه مشهور به پیر ، زیارتگاه اهل دل است ، همچنین بدیع الزمان هرندی دبیر دربار شاه عباس صفوی ایت اله میرزا عبدالعلی نحوی هرندی از ادبای زبان عرب از جمله دانشمندان ورجال بنامی هستند كه نام آنها در تاریخ این شهر ثبت شده است وبه دلیل اینكه در مسیر تجارت وراه اصلی یزد وشیراز بوده است مورد بازدید شخصیتهای بسیاری، اعم از سیاسی علمی وفرهنگی دورانهای مختلف قرار گرفته كه از آن میان می توان به امام محمد غزالی وشیح بها الدین عاملی اشاره نمود حاج شیخ محمد حسین شریعت .حاج شیخ یحیی فاضل هرندی حاج سید محمد حسین حسینی حاج شیخ شكراله محقق وعالم جلیل القدرحاج سید محمد جواد افضل هرندی و آقا كمال الدین حسینی هرندی از علمای به نام معاصر كه متوفی گردیده اند ومدفن سه تن از این علما ( حاج آقا افضل ، آقا كمال الدین ، سید محمد تاج زاد) در شهر می باشد كه مردم از شهر ها وروستاهای همجوار همه روزه برای زیارت آن قبور مطهر به شهر هر سفر می نمایند.
اقتصاد و مشاغل
اقتصاد قدیم این شهر در قدیم الایام تجارت ، صنایع دستی ، قالی بافی، كشاورزی .دامپروری بوده است . به طوری كه این شهر بزرگترین صادر كننده مس به شهرهای اصفهان ، كاشان ، یزد وكرمان بوده وبازار مسگرها بیانگر این مطلب است .پارچه بافی یك از شغلهای مهم این شهر بوده است آهنگری ،رنگرزی ،پنبه پاك كنی ،نمد مالی و كلاه مالی از شغلهای قدیمی این شهر بوده است . اقتصاد جدیداقتصاد این شهر در حال حاضر بر پایه صنعت حمل ونقل بار، قالی بافی ، كارهای خدماتی، تجارتی وكشاورزی وكارگاهی وگاوداری صنعتی می باشد .پس از شغل كامیونداری قالی بافی از كارهای رایج در این شهر می باشد كه اغلب دختران وزنان به آن اشتغال دارند . در اكثریت خانه ها حداقل یك دار قالی بر پا می باشد.
منبع: سیری در ایران