از جاذبه های گردشگری تهران کاخهای تهران است که مجموعه کاخ موزه گلستان ، یادگاری به جای مانده از ارگ تاریخی تهران محل اقامت شاهان سلسله قاجار و از زیباترین و کهنترین بناهای پایتخت دویست ساله ایران می باشد. کاخ موزه گلستان روزگاری همانند نگینی در میان این ارگ می درخشید . سابقه تاریخی ارگ سلطنتی که محدوده مکانی تاریخی آن را در شمال خیابان و میدان امام خمینی (سپه) در سمت غرب خیابان خیام ،در شرق خیابان ناصر خسرو و در جنوب خیابان پانزده خرداد و میدان ارگ تشکیل می دهد، به روزگار صفویه باز می گردد .
شاه طهماسب اول صفوی (۹۳۰-۹۸۴) نخستین پادشاهی بود که در سفرهای خود به قصد زیارت مقبره حضرت عبدالعظیم دستور داد بارویی به طول یک فرسخ به دور قصبه تهران احداث شود. پس از او شاه عباس صفوی در قسمت شمالی حصار طهماسبی چهار باغ و چنارستانی احداث نمود که بعدها دیوار بلندی گرد آن بنا کرده و عمارات مقر سلطنتی را در داخل آن ساخته، ارگ نامیدند .
در اواخر عهد صفوی تهران گاهی مقر موقت در بار شاهان صفوی قرار می گرفت و حتی شاه سلیمان (۱۰۷۷-۱۱۰۵) کاخی در این شهر برای خود بنا نهاد. ولی امروز اثری از بناهای دوره صفوی باقی نمانده است .
کهنترین بناهای موجود در مجموعه گلستان، ایوان تخت مرمر و خلوت کریمخانی متعلق به دوران کریمخان زند است. وی در نبرد های خود بر ضد محمد حسن خان قاجار در سال ۱۱۷۲ تهران را مرکز اردوکشی خود قرار داد و پس از پیروزی در این جنگ در دیوانخانه قدیم تهران که در زمان ساه سلیمان ساخته شده بود بار عام داد و با عنوان وکیل الرعایا حکومت ایران را در دست گرفت .
به فرمان او در تابستان همان سال حصار ارگ مجددا احیاء شد و یک دست حرمخانه و خلوتخانه و عمارت دارالحکومه در داخل آن بنا گردید و در تابستان سال بعد (۱۱۷۳) که اردوی خود را به چمن سلطانیه (زنجان) منتقل نمود. دستور داد یک دست عمارت خاصه و دیوانخانه بزرگ به سبک ساسانی و باغی در جنب آن بنا نمایند . جاهای دیدنی تهران را می توان جزو جاهای دیدنی ایران دانست که به راحتی در دسترس بوده و می توان در هر فصلی از آنها بازدید کرد.
پس از مرگ کریمخان زند در ۱۱۹۳ آقا محمد خان قاجار در ۱۲۰۰ تهران را به پایتختی برگزید، ولی به دلیل لشکر کشیهای دائمی کمتر در مقر حکومت خود به سر می برد، و برای عمارت و آبادانی چندان فرصت نداشت . تا آنکه فتحعلی شاه در سال ۱۲۱۱ بر تخت ساطنت ایران حلوس کرد، از آن زمان به بعد با گسترش دستگاه اداری و تشریفات سلطنتی بناهای متعددی در داخل ارگ تهران عمدتا در زمان فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه قاجار احداث شد .
در دوران رضا شاه پهلوی، بخشهای بزرگی از ارگ تهران، از جمله حصار دور آن، سردر باب عالی، ساختمان دفتر استیفا، نگارخانه، تکیه دولت، نارنجستان، باغ گلشن و ساختمانهای اندرونی تخریب شد. محل سکونت شاه به سعدآباد وسپس در دوران محمد رضا شاه پهلوی به نیاوران منتقل و مجموعه گلستان به محل پذیرایی از میهمانان خارجی تبدیل گردید.پس از انقلاب مجموعه گلستان همچون اغلب عمارات سلطنتی ریگر بصورت موزه در آمد تا همگان بتوانند از آن دیدن کرده و از تماشای زیباییهای حاصل فکر و دست هنرمندان و صنعتگران ایرانی بهره برند .
بخشهای مختلف این مجموعه در حال حاضر عبارت است از:
ایوان تخت مرمر، خلوت کریمخانی، اتاق موزه (تالار سلام) و حوضخانه آن، تالار آینه ، تالار عاج یا سفره خانه تالار برلیان یا سفره خانه، تالاربرلیان یا تشریفات، ساختمان کتابخانه، عمارت شمس العماره، عمارت بادگیر و حوضخانه وسیع آن، تالار الماس، کاخ ابیض، چادر خانه
اشخاص و گروه های مشمول بازدید رایگان
۱- گروه های سنی كمتر از ۷ سال و بیشتر از ۷۰ سال با ارائه كارت شناسایی معتبر.
۲- بازنشستگان با ارائه یا حكم بازنشستگی.
۳- پژوهشگران و محققان با ارائه تاییدیه از مراكز تحقیقاتی و علمی مربوط.
۴- مدعوین و میهمانان رسمی دولت با ارائه دعوت نامه مربوط.
۵- اشخاصی كه به منظور انجام فرایض و آیین های دینی در ساعت مقرر وارد مساجد و اماكن متبركه می شوند.
۶- عموم مردم در روز ۲۸ اردیبهشت ( روز جهانی موزه ).
۷- كودكان و نوجوانان و والدین همراه ایشان در روز ۱۶ مهر ( روز جهانی كودك ).
۸- گروه های دانش آموزان و دانشجویی به همراه معلمان، استادان و سرپرستان آنان با ارائه معرفی نامه هماهنگی قبلی
۹- دانش آموزان و دانشجویان در ایام دهه فجر با ارائه كارت شناسایی یا معرفی نامه.
۱۰- اعضای ایكوم ( سازمان جهانی موزه ها ) با رائه كارت شناسایی.
۱۱- ااعضای كاج ( كانون ایرانگردان و جهانگردان جوان ) با ارائه كارت شناسایی.
۱۲- اعضای انجمن دوستداران یادگارهای فرهنگی با ارائه كارت شناسایی.
۱۳- دارندگان كارت ویژه بازدید، صادره از دفتر ریاست سازمان میراث فرهنگی كشور.
۱۴- كاركنان سازمان میراث فرهنگی كشور و خانواده های آنان با ارائه كارت شناسایی.
اشخاص و گروه های مشمول بازدیده نیم بها
بازدید دانش آموزان، دانشجویان، معلمان و استادان دانشگاه ها به صورت انفرادی با ارائه كارت شناسایی به میزان مبلغ مقرر خواهد بود.
اشخاص و گروه های مشمول بازدید با بهای ثابت
افراد تحت پوشش كمیته امداد خمینی (ره ) و سازمان بهزیستی، آزدگان، جانبازان و خانواده های مظم شهدا، كاركنان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان های وابسته و خانواده های آنها ۰ به استثنای سازمان میراث فرهنگی كشور ) ملزم به پرداخت ورودیه به میزان ۱۰۰۰ ریال خواهند بود.
نحوه دسترسی :
مجموعه تاریخی كاخ گلستان در میدان ۱۵ خرداد ۰ ارگ ) تهران واقع گردیده است.
این مجموعه با استفاده از وسایل نقلیه عمومی قابل دسترسی می باشد. برای دیدن جزییات دقیق تر به نقشه راهنما مراجعه فرمائید.
تلفنهای اصلی :
تلفن : ۸-۳۳۱۱۳۳۳۵
دورنگار: ۳۳۱۱۱۸۱۱
صندوق پستی : ۴۵۹۵-۱۱۳۶۵
امكان ویژه :
فروشگاه محصولات فرهنگی در طبقه همكف كاخ ابیض قرار دارد.
چایخانه سنتیدر زیر زمین تالار الماس واقع شده است.
باجه اطلاعات در قسمت ورودی كاخ می باشد.
راهنمای بازیدكنندگان در قسمت ورودی هر مجموعه راهنمایان آماده پاسخگویی و راهنمایی در خصوص مجموعه می باشد.
عکاسی و فیلمبرداری در بعضی از قسمتها بدون استفاده از فلاش و سه پایه مجاز است.
استعمال دخانیات در سراسر مجموعه ممنوع می باشد.
منبع: سیری در ایران