مردم ایلام به فراخور نوع زندگی ومعشیت از گذشته های دور تا كنون از انواع شیوه های سرگرمی و بازیها ی مختلف در موقع فراغت و مراسمات شاد استفاده نموه اند، ولی و امروزه به علت مشكلات فراوان زندگی از یك سو ورایج شدن سرگرمیهای متنوع دیگر این نوع بازیها كمتر اجراء می شوند. معمولاُ مردان و زنانی كه سنی از آنها گذشته و قدرت جسمی كمتری دارند در موقع فراغت تنها به شرح خاطرات گذشته و برخی شوخیها با همدیگر می پردازند ولی دیگران به انجام برخی سرگرمیها وبازیها مبادرت می ورزند .

زنان كه تنها شبها مقداری فرصت دارند گاهی به انجام بازی (گل وپوچ ) وبرخی سرگرمیهای كلامی دیگری پردازند ولی دختران وخصوصاً نوجوانان به بازیها وسرگرمیهای بیشتری می پردازند كه عمده ی آنها از طریق مدارس یاد گرفته اند .

عمده ترین بایها مردان (بیشترجوانان ونوجوانان) ایلامی علاوه بر بازیها جدیدی مثل ، فوتبال ووالیبال از این قرارند :

۱. كِلاورِوان (Kelāwrewān ) : در این بازی بازیكنان به دوسته مساوی تقسیم شده وسپس روی زمین دایره ای به شعاع مناسب مشخص می نمایند و یك گروه به قید قرعه در درون دایره به حالت چهار دست وپا قرار می گیرند وهر كدام كلاهی به سردارند و دسته ی دوم بایستی بدون آنكه ضربه ی پای تیم مقابل خورده باشند یكی از كلاهها را برداشته وبه سرعت به نقطه ای كه در فاصله ی دورتر از قبل مشخص شده برساند و در حین فرار صاحبان كُلا (تیم درون دایره ) بایستی سعی كنند او را بگیرند وهمبازیهای وی به او كمك كرده وممكن است كُلا دست به دست گردد تا به مقصد برسد واگر رسید یك امتیاز واگر كلاه را پیش از رسیدن به محل بازس گرفتند تیم مقابل بایستی در درون دایره قرار گیرد و بازی از نوشروع می گردد وممكن است از قبل سقف امتیازی مشخص شده باشد وهر تیمی زود به آن سقف امتیاز رسید برنده نهایی می باشد. این بازی مختص مردان است .

۲. پَلان (Palân) : افراد به دو گروه تقسیم و هر گروه سه قطعه سنگ باریك وبلند (حدود ۴۰ سانتیمتری ) را در یك ردیف و به فاصله یك تا ۵/۱ متری از همدیگر قرار داده وبایستی فاصله ی هر دو گروه مناسب پرتاب سنگ اعضاباشد. سپس به قید قرعه یكی از گروهها شروع نموده وهر فرد یك سنگ به طرف سنگهای تیم مقابل پرتاب می نماید واگر یكی از آنها را انداخت سنگ دیگری پرتاب می كند وهمینطور تا آخر اگر نزد نفر بعدی تا همه ی تیم سنگهای خود را به هدف پرتاب كردند و پس از آن تیم مقابل به همین روال شروع می كنند هر تیمی كه زودتر از دیگری هر سه عدد سنگ كاشته شده را هدف قرار دارد ، یك امتیاز می گیرد و سپس جای تیمها عوض وبازی از نو آغاز می گردد واگر سنگهای یك گروه سالم مانده وهیچكدام زده نشدند وگروه دیگر ه هر سه سنگ (نشانه اش ) افتادند دو امتیاز محسوب وزمین هم جابجا نمی شود سقف امتیاز از قبل مشخص وهر گروهی زودتر به آن سقف برسد ، برنده است. این بازی بیشتر توسط مردان اجرا می شود. ولی گاهی زنان نیز مشاركت دارند.

۳. چُوزَر (Čoozar = چوب طلایی ): بازی منحصراً در شب انجام می شود و بیشتر بوسیله ی نوجوانان (پسر و دختر) به اجرا در می آید. در این بازی افراد به دو گروه تقسیم وسپس قطعه چوبی كوچك كه دارای نشانه ی مشخص باشد و یا آنرا مثلاً بابستن پارچه ای مشخص نموده باشند را تهیه نموده وسپس هر دو گروه رو به یك طرف نموده ویك نفر قطعه چوب را بدون آنكه خود نگاه كند به طرف پُشت پرتاب می كند وپس از چند ثانیه مكث همه به آن طرف هجوم برده و به دنبال یافتن چوب بر می آیند وضمن آن بایستی مراقب گروه دیگر باشند كه اگر آنرا یافتند فوراً آن فرد را گرفته وچوب راپس بگیرند.

هر گاه فردی آنرا پیدا نمود بایستی به شدت پنهان كاری نموده وبه نحوی اعضای گروه خود را با خبر كند وكم كم به كناری كشیده وآماده ی فرا به سوی محل نشانه ای كه از قبل تعیین شده بشود وبه محض آماده شدن بایستی با صدای بلند بگوید : « یافتم » وسپس فرا كند واز این لحظه مثل بازی «كِلاوروِان » افراد هر دو گروه سعی در بردن چوب به محل نشانه ویا پس گرفتن آن هستند وامتیاز دهی نیز مثل بازی كلاروروان است .

۴. قاچان یا قَمچان : این بازی كه مشترك بین پسران ودختران است بسیار پیچیده می باشد و بطور كلی عبارت از ۱۲ عدد ریگ ( به اندازه ی حبه قند ) می باشد وافراد شركت كننده (حداكثر ۴ نفر ) به ترتیب انها را در مُشت گرفته وسپس در یك حركت تند آنها را مقداری به هوا پرتاب می‌كند وسپس بایستی با پشت دست آنها را نگهدارد وتعدادی كه روی پُشت دست قرار می گیرند بایستی كمتر از ۴ عدد نباشند واگر كمتر از ۴ شد نوبت نفر بعدی است واگر ۴ یا بیشتر شد بایستی با حركت دیگر آنها را به هوا انداخته ومجدداً در مُشت بگیرد وسپس با حركت دیگر ۳عدد آنها را به دست دیگر پرتاب كند ویك عدد را نگه دارد . در همه ی این حركات بایستی هیچكدام از ریگ ها به زمین نیافتند وقتی این عمل انجام شدبه یك ریگ باقی را به هوا پرتاب و همزمان یك ریگ از آنهایی كه در زمین هستند باهمان دست برداشته وفوراً ریگ پرتاب شده به هوا را بدون رسیدن به زمین نیز می گیرد و این عمل تكرار می شود تا وقتی مجموع ریگهای به ۴ رسید ومثل عمل قبل سه عدد آنها را به دست دیگر پرتاب می كند وهمینطور تا همه ی ریگها را از زمین بردارد وعمل جدا سازی را به دسته های سه تایی انجام دهد واگر موفق شد به همه ی طرف های دیگر بازی (به هر تعداد كه باشند ) می گوید :«كِرر» به معنی (كِرج شدن مُرغ و خوابیدن روی تخمها ) وبازی را از اول مجدداً شروع می كند ودر هر مرحله كه شكست بخورد نوبت به نفر بعدی می رسد واگر موفق شد با هر مرحله یك عدد از ریگها را به عنوان تخم زیر ران دیگر بازیكنان می گذارد و اگر تا آخر موفق شد و فقط سه عدد ریگ ماند بایستی هر سه عدد ریگ را به پُشت دست نگهدارد ومجدداً به داخل دست (با پرتاب كردن به هوا ) برگرداند وگاهی برخی اعمال دیگر برای سنگ آخر انجام می یگرد و در نهایت پس از اتمام سنگها آن فرد برنده می شود ولی اگر در حین بازی نتوانست و دیگران موفق شدند بایستی ابتدا «كِرج » شدن خود وسپس تك تك ریگ ها را پَس بدهند وسپس طرف را «كِرج » نمایند. بازیهای فراوان دیگری رواج دارد مانند : ۱. هِشار هِشاره(قایم موشك ) ۲. اَكاوتی(اَلك دولَك ) ۳. هفت سنگ ۴. جَوزان ۵. تیله بازی ۶. دالِگه دَخیل(گرگم به هوا ، مخصوص دختران ) ۷. قُلان (لنگران )