نوع اثر: سنگ نوشته (کتیبه)

موقعیت جغرافیایی: ۳۲۰۰ متری جنوب غرب گردنه عسلک و در دامنه ارتفاعات یخچال و میش چال

قدمت: قاجاریه
سنگ نوشته قاجاری گردنه عسلك روستای گراب طالقان بدون حفاظت های لازم ‌آثار و كتیبه های تاریخی رها شده است . سنگ نوشته قاجاری گردنه عسلك روستای گراب طالقان بدون حفاظت های لازم ‌آثار و كتیبه های تاریخی رها شده است .این درحالی است كه سنگ نوشته قاجاری گردنه عسلك و نهر تاریخی آن به شماره ۷۰۴۷ در تاریخ ۱۲ بهمن۸۱ در زمره آثار ملی این قرار گرفته اند تا در پناه قوانین میراث برای همیشه در تاریخ روستای گراب ماندگار شوند.در بدنه شمالی سنگ یاد شده كتیبه‌ای به ابعاد ۱۰۰ سانتی‌متر طول و ۸۵ سانتی‌متر عرض وجود دارد كه روی آن در چهار سطر مطالبی به صورت برجسته نوشته شده است.

متن نوشته شده روی سگ به علت فرسایش بیش از حد آن به سختی قابل خواندن بود .

« در سطح اول و در وسط كادر آمده است :نصر من‌الله و فتح‌ قریب و زیر آن نوشته شده از تو مدد در سطر دوم: بعهد ناصرالدین شاه شاهان / كه با امیران تورانش بچنگ است .در سطر سوم: به حكم میرزا ایوب میر دفتر / كه از بهر رعیت به ز گنج است .در سطر چهارم نیز نوشته شده بود ، رضی بیك كرده جاری آب این نهر / هزار دویست به هشتاد پنج است (۱۲۸۵)»

كارشناسان معتقدند :« هر چند مضامین و معنی كلمات این سنگ نوشته واضح و روشن است اما مفهوم كلی آن یا موضوع نوشته برای هیچ كس روشن نیست.»

به نظر می رسد كه كه در زمان ناصرالدین شاه بفرمان فردی بنام ایوب میردفتر، دستور ایجاد نهری صادر می‌شود كه در سال ۱۲۸۵ هجری به مرحله اجرا گذاشته می‌شود.

حال این نهر آب كدام چشمه را به كجا می‌خواسته منتقل كند و چه اتفاقاتی به وقوع پیوسته است برای كسی به درستی و مستند نمی داند اما برخی از كهنسالان روستای گراب نقل می‌كنند كه می‌خواستند آب دو چشمه را كه از زیر كوه یخچال سرچشمه می‌گرفته به سمت كرج جاری كنند كه این اقدام با مخالفت اهالی طالقان مواجه شد و درگیری نیز بین دو طرف صورت گرفته و چند نفر كشته شدند، در نتیجه كار ایجاد نهر نیمه تمام رها می شود.

اعضای هیات در بررسی منطقه پیرامون سنگ نوشته موفق به یافتن نهری شدند كه دارای حدود ۹۷ متر طول و ۳۰/۱ متر عرض بوده و دیوار دو طرف نهر با سنگ مالون چیده شده و كف آن نیز به صورت پراكنده سنگفرش شده بود.

این نهر در فاصله ۳۳۰۰ متری سنگ نوشته و در جهت شرقی، غربی احداث شده و در موقعیت جغرافیایی ۳۶ درجه و ۸ دقیقه و ۳۸.۳ ثانیه عرض جغرافیایی و ۵۱ درجه و ۱۲ دقیقه و ۰۰۷ ثانیه طول جغرافیایی و در ارتفاع ۳۱۷۲ متر از سطح دریا و در جبهه شمال شرق سنگ نوشته واقع شده است.