امامزاده عبدالقهار بنایی آرامگاهی است که در روستای ورده در استان البرز کشور ایران واقع شدهاست. این بنا در قول عامه منسوب به امامزاده ابوالحسن، ملقب به عبدالقهار فرزند موسی کاظم و برادر امام رضا می باشد.اما احتمالا مربوط به یکی از نوادگان موسی کاظم است. چون در منابع تاریخی و رجالی فرزندی به نام ابوالحسن ملقب به عبدالقهار در میان فرزندان امام موسی کاظم یافت نشده است. این اثر در تاریخ ۵ دی ۱۳۷۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۹۱ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است
معماری بنا
مجموعه بنای کنونی امامزاده دارای طرح مستطیل شکل است که در راستای شمال- جنوب کشیده شده است. دسترسی به آن از سمت شمال میسر است. محوطه امامزاده که آرامگاه پیشینیان روستا است به دلیل درختان زیبا و ارتفاع و دید به رودخانه فضای دلنشینی دارد. در گذشته صفه محوطه با دیوار و دری چوبی ازاطراف جدا شده بود اما در حال حاضر صحن و پیرامون یکپارچه هستند. سراسر جانب شرقی صفه را مجموعه بناهای امامزاده دربر گرفته است. نخست از دری به یک محوطه سرپوشیده یا رواق نخستینی که در شمالی ترین قسمت بنا قرار دارد وارد می شویم. در سمت شرقی این محل و پشت دیوار جنوبی آن انباری قرار دارد که کلیه دیوار های آن به سنگ قلوه ساخته شده و سقف آن با چوب تیرریزی شده است.
در سمت جنوب رواق کوچک و انبار پشت آن، رواق اصلی مقابل حرم قرار دارد که طول آن ۸/۵۰ متر و عرض آن ۳/۴۰ متر است. پوشش رواق مزبور در جلو به صورت مسطح و تیرریزی شده و در عقب به کمک قوس های آجری و پوشش گچ انجام گرفته است. تمامی عرض و نمای ضلع غربی رواق مزبور را در چوبی مشبکی که قسمت بالای آن قوس دار می باشد فرا گرفته است.
قسمت اصلی امامزاده یا حرم آن در سمت جنوبی رواق مزبور واقع است و به کمک دری که ۱/۱۵ متر عرض دارد به هم ارتباط دارند. طرح حرم در داخل عبارت از یک چهار ضلعی کامل است که طول هر یک ازاضلاع آن ۴/۶۰ متر و ضخامت دیوارهای آن ۱/۲۰ متر می باشد. دیوارهای جانبی حرم فاقد هرگونه تزیین است. در وسط دیوار غربی حرم دو پنجره چوبی مشبک بر روی یکدیگر در قطر دیوار جاسازی شده بوده اند که در حال حاضر یکی به در تبدیل شده است. پوشش نخستین حرم به کمک چهار فیل پوش و سپس کاربندی های روی آن ها به انجام رسیده است. در حال حاضر چهاچوب در ورودی حرم دارای طرح گل و بته های دهان اژدری است ولی دو لنگه در آن فاقد ارزش هنری است.این در حالی است که در گذشته دو لنگه در ورودی آن نیز نظیر چهارچوب کنونی دارای تزیینات زیبایی بوده و به همین دلیل در سال ۱۳۴۲ دزدان آثار تاریخی آنرا همراه با ضریح چوبی می ربایند.
پس ازمدتی ضریح امامزاده و در آن کشف می گردد که در چوبی نفیس هم اکنون در موزه ملی ایران (موزه ایران باستان) نگهداری میشود. ضریح مزبور عبارت ازصندوق مستطیل شکلی است به طول ۲/۱۱ و عرض ۱/۱۸ متر که دو دیواره طولی آن به وسیله چهار قاب منبت با نقش گل و بته زینت یافته است. شیوه منبت کاری صندوق آن را جزء آثار ارزنده دوره صفویه قرار داده است. کتیبه بسیار زیبای صندوق بر روی دیواره عرضی آن قرار دارد که با خطی خوش کنده کاری شده است. در این کتیبه عنوان شاه طهماسب صفوی که که صندوق در عهد او ساخته شده چنین ذکر گردیده است: «ابوالمظفر شاه طهماسب بهادرخان»
در مقابل ضلع غربی حرم رواق دیگری قرار دارد که طول آن ۴/۵۰ متر و عرض آن سه متر است در ضلع شمالی آن دیواری به قطر ۱/۴۰ متر داشته است که در ورودی در آن قرار داشته است. این دیوار در حال حاضر برداشته شده است. ضلع غربی این رواق را نیز سراسر در چوبی مشبکی فرا گرفته و چنانکه گفته شد در ضلع شرقی غرفه نیز دو پنجره چوبی مربوط به حرم قرار داشته. یکی ازاین پنجره ها در حال حاضر به در تبدیل شده است. به طور کلی باید گفت که قدیمی ترین قسمت مجموعه مزبور عبارت از همان بنای چهارگوشه حرم است و سپس رواق های شمالی و غربی و پیش رواق شمالی به آن آفزوده شده است. در سالهای اخیر تمامی رواق های غربی حرم که کل طول بنا را در بر می گیرد و ازغرب به واسطه پنجره های وسیع و مرتفع چوبی مشبک به صفه مرتبط است، به یکدیگر متصل شده اند و یک رواق طولی با عرض ۳ متر را شکل داده اند. هر سه دهانه بازشویی از میان پنجره مشبک به حیاط دارند. همچنین یک در در شمالی ترین قسمت رواق به بیرون ایجاد شده است .
در سال های اخیر در قسمت جنوب اتاق حرم، یک اتاق و رواق با همان الگوی معماری به طول ساختمان افزوده شده است.
منبع: سیری در ایران