تپه باستانی سنگ چخماق در منطقه بسطام، یکی از مناطقی است که از سال ۱۳۴۸ توسط پروفسور ماسواد، مورد شناسایی قرار گرفت
این تپه‌ها در حاشیه شمالی شهر بسطام و در ۶ کیلومتری شاهرود واقع شده‌اند و این حوزه دارای دو منطقه تپه‌ای در نواحی شرقی و غربی است.
قدمت تپه‌های غربی به ۸ هزار و ۵۰۰ تا ۹ هزار سال قبل و قدمت تپه‌های شرقی به ۷ تا ۸ هزار سال پیش بازمی‌گردد.
قدمت این مناظق نشان دهنده وجود روستایی در دوره نوسنگی بی‌سفال در منطقه سنگ چخماق شاهرود است.
این تپه در سالهای ۱۳۴۹ و ۱۳۵۰ مورد حفاری قرار گرفت و اشیاء و ابزارهایی مربوط به دوران نوسنگی از آنجا به دست آمد؛ اشیایی که قدمت آنها به ۷۳۰۰ سال پیش میرسد.
در بررسی‌های انجام شده مشخص شد که تپه‌های سنگ چخماق شاهرود در بسطام متعلق به قدیمی‌ترین روستای شمالشرق فلات ایران است.
بسیاری از ظروف تپه‌های سنگی این منطقه اکنون در موزه توکیو در ژاپن نگهداری می‌شود و این در حالی است که موزه شاهرود تنها چند نمونه از این ظروف را در خود نگهداری می‌کند.
در حفاری تپه شرقی، تعداد سفال بیشتری به دست آمده که قرمز رنگ بوده و مشخصه آنها، نقشهای ساده و هندسی قرمز، روی کاسههای گود است.
از زیباترین سفالهای این تپه میتوان به دو اثر بسیار ارزنده اشاره کرد که شامل ماکت سفالی یک خانه و یک عدد ظرف کوزهای شکل با نقوش ابتدایی طرح سبدی به رنگ سیاه روی زمینه قرمز است.
منبع: سیری در ایران