خانه “معزی” که از سالمترین و قدیمی ترین خانه های تاریخی شرق استان فارس محسوب می شود به دلیل عدم رسیدگی مسئولان در یک قدمی نابودی قرار گرفته است.
این خانه تاریخی در شهرستان استهبان (در شرق فارس) بر اساس نظر کارشناسان از قدیمی ترین خانه های تاریخی است که مربوط به دوره زندیه و افشاریه است.
ورودی بنای مذکور در ضلع شمالی واقع شده که از طریق یک دالان به حیاط مستطیل شکلی که یک حوض سنگی زیبا در وسط آن قرار گرفته منتهی می شود. در ضلع شمالی حیاط، شاه نشین زیبایی به سبک بناهای دوره زندیه خودنمایی می کند و اتاقی که به تالار آینه شهرت دارد.
بدنه اتاق با آیینه کاریهای بسیار زیبایی تزئین شده و سقف کاذب آن نیز مزین به نقاشیهای زیبا و متنوعی است. ارسیهای اطاق دارای ستونهایی است که عکسهای موجود در این ستونها حدود ۱۰۰ سال قدمت دارند، این عکسها خود نیز یک یادگار تاریخی محسوب می شوند.

در ضلع غربی حیاط نیز راه پله ای وجود دارد که به اتاقهای موجود در این ضلع منتهی می شود و یکی از این اتاقها که دارای دریچه های چوبی، شیشه های رنگی و سقف تفال کاری شده به عنوان نمازخانه و اتاقهای دیگری نیز به عنوان مطبخ مورد استفاده بوده اند.

این بنا در زمان فتحعلی شاه آینه کاری شده که شیشه و آینه های آن از هند به ایران آمده است. خانه معزی متعلق به خاندان مغزی بوده و نزدیک به شش نسل دست به دست شده است.

این بنا هم اکنون درپی عدم توجه مسئولان به یک خانه متروکه تبدیل شده و در آستانه نابودی قرار گرفته است.

یک فعال میراث فرهنگی در این رابطه گفت: این بنای تاریخی نزدیک به یک هزار و ۵۰۰ مترمربع مساحت دارد که در سال ۸۷ در لیست آثار ثبت شده قرار گرفته است.

سید جواد حسینی نژاد با بیان اینکه این بنای تاریخی قدیمی ترین منزل مسکونی منطقه شرق استان است، بیان کرد: مهمترین معضل این بنای تاریخی این است که هیچگونه اعتباری برای مرمت آن در نظر گرفته نشده است.

وی با بیان اینکه از سوی مسئولان میراث فرهنگی هیچگونه اقدامی برای مرمت این اثر تاریخی و باارزش صورت نگرفته، اظهار داشت: دیوارها و آینه های این اثر تاریخی باارزش در حال ریزش است و مسئولان برای جلوگیری از آن تلاشی نمی کنند.
این فعال میراث فرهنگی ادامه داد: علاوه بر این پنجره های این بنا به دلیل آفتاب خوردگی در حال تخریب است و در صورتیکه اقدامی برای مرمت این بنا انجام نشود در آینده ای نزدیک خانه تاریخی معزی نابود می شود.

حسینی نژاد با بیان اینکه اهمال از سوی مسئولان مربوطه باعث نابودی این بنا شده، خاطرنشان کرد: به دلیل کوتاهی مسئولان خانه تاریخی معزی آسیبهای فراوانی دیده و در این مدتی که این بنا ثبت ملی شده فقط ۲۰ میلیون تومان برای مرمت و بازسازی آن هزینه شده در حالیکه اعتبار درنظر گرفته ۱۰۰ میلیون تومان بوده است.
وی گفت: قدیمی ترین خانه تاریخی شرق استان فارس نیاز به مرمت و توجه سریع دارد، در غیر این صورت آسیبهای جبران ناپذیری به آن وارد خواهد شد.
این فعال میراث فرهنگی با اشاره به اینکه در این بنای تاریخی قفل است، بیان کرد: هیچ گردشگری قادر به دیدن این بنای تاریخی نیست چراکه در آن قفل است و در صورتیکه گردشگران قصد بازدید از آن را داشته باشند این امر شدنی نیست.
وی گفت: علاوه بر این، پشت بام خانه تاریخی معزی نم داده و در فصل زمستان و بارندگی مشکلات زیادی برای آن به وجود می آید به همین دلیل مسئولان امر باید هرچه سریعتر با اتخاذ تدابیر لازم از تخریب آن جلوگیری کنند.

این خانه های تاریخی در هر شهرستان جاذبه های تاریخی، سابقه تمدنی و فرهنگی این مناطق به شمار می روند که باید به شکل مناسبی مرمت و نگهداری شوند تا ضمن اینکه این میراث های کهن حفظ می شود بسترهای گردشگر پذیری هر شهرستان نیز مهیا شود.