خانه تاریخی تیزنو
خانه تاریخی تیزنو
بدنه بافت قدیم دزفول را خانه ها و بناهایی آجری تشکیل می دهد که صرفنظر از شکل و اندازه از هویتی خاص تبعیت ....


موقعیت خانه تاریخی تیزنو روی نقشه آب و هوای دزفول
  • توضیحات
  • نظرات کاربران
  • ارسال نظر

بدنه بافت قدیم دزفول را خانه ها و بناهایی آجری تشکیل می دهد که صرفنظر از شکل و اندازه از هویتی خاص تبعیت می کنند هویتی آجری با نوع معماری خاص منطقه دزفول ، شهری با زبان آجری . خانه تاریخی تیزنو به شماره ۲۵۷۳ در ردیف آثار ملى ایران به ثبت رسیده و یکی از بزرگترین و زیباترین خانه های محله قلعه است که در ضلع شرقی میدان اصلی این محله واقع شده است. پیکره اصلی خانه متعلق به دوره صفویه است که تغییرات عمده ای در دوره قاجار و اوایل پهلوی به خود دیده است .

محله قلعه قدیمی‌ترین محله شهر دزفول بوده که در اصل به خاطر همجواری با قلعه نظامی که به خاطر حفاظت از پل ساسانی ساخته شده بود به این نام شهرت یافته است.
خانه تیزنو دزفول برگرفته از هویت غنی معماری دزفول با مصالحی از آجر و خشت و به شیوه یک ایوانه اصفهانی ساخته شده است . ورودی بنا در مجاورت حوزه علمیه معزی قرار گرفته است . و ورود به خانه از ضلع غربی بنا و از سمت مرکز محله قلعه صورت می گیرد. ( با احداث خیابان ساحلی این مرکزیت از بین رفته است.) در دو طرف سردر ورودی سکوهای کوچکی به نام خواجه نشین قرار دارد که برای استراحت رهگذارن خسته و یا نشستن کسی که جهت باز شدن در به انتظار مانده مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
پس از عبور از سردری بزرگ و زیبا وارد فضای مسقفی به نام ” هشتی ” می‌شویم که به عنوان فضای تقسیم کننده عمل می نموده به نحویکه از سمت چپ آن به بیرونی (قسمت پذیرایی از میهمانان ) و از سمت راست آن به اندرونی‌ (فضای خصوص خانه) می رسیم. بعلاوه هشتی به دلیل ایجاد محرمیت، مانع دید مستقیم رهگذران از بیرون به فضاهای داخلی می‌شود. زیر سقف عرق چین هشتی رسمی بندی ( کاربندی ) شده است و این رسمی بندیها از نوع دوازده ضلعی هشت و نیم هشت پرکار می‌باشد. کفساری هشتی از جنس قلوه سنگ رودخانه ای می‌باشد. اندرونی یا حیاط اختصاصی بنا معمولا جهت سکونت اهالی خانه مورد استفاده قرار می‌گرفته که در حال حاضر ورودی آن از سمت هشتی مسدود و در تملک شخص دیگریست.
بعد از گذر از هشتی ، به فضای بیرونی خانه می رسیم حیاطی زیبا که در نگاه اول چشم هر بیننده ای را خیره به آجرکاری های دور تا دور آن می کند که معماران زیردست دزفولی با ظرافتی خاص طرح های شگفت و زیبایی را با آجرهای تکامل یافته دوره صفویه خلق کرده اند. نمای زیبای خانه با قوس های رومی و پنج و هفت با وجود تنوع خود تقارنی زیبا و شکوه خاصی را به نمایش گذاشته است.
بیرونی:
فضای اصلی خانه درونگرا بوده و دارای یک ایوان اصلی در طبقه همکف و دو ایوان فرعی در طبقه اول است. کفسازی حیاط با استفاده از آجرهایی با ابعاد ۲۰٫۲۰٫۳ صورت گرفته است. بنا دو طبقه بوده و طبقه همکف آن به واسطه ۴ پله از سطح حیاط بالاتر می‌باشد. در جلوی ایوان اصلی و اتاق‌های طبقه همکف صفه قرار دارد.
در نماهای داخلی و بیرونی این بنا در قسمت بالای طاقها با استفاده از آجر خوون چینی های زیبا و ظریفی با طرحهای متنوع اجرا گردیده که نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند.
نمای ایوان اصلی با ارسی مسدود شده بود که تابش نور خورشید به قطعه شیشه های رنگی ارسی تلألو زیبایی را در ایوان به وجود می آورده است. در دو طرف ایوان اصلی اتاقهای کوچکی قرار دارد که به آنها “غلام گردش یا گوشوار” گفته می‌شود.

خانه تاریخی تیزنو

خانه تاریخی تیزنو

خانه تاریخی تیزنو

خانه تاریخی تیزنو

دو عکس آخر : محمد آذرکیش

منبع: سیری در ایران
نظر شما
کد امنیتی