منطقه حفاظت شده كویر در E5123 الی E5204 طول شرقی و N3417 الی N3512 عرض شمالی و بین استانهای تهران ,قم , اصفهان واقع شده است .مساحت آن درحدود ۰۰۰, ۲۵۰ هكتار می باشد.
پوشش گیاهی: درمنه , شیرخشت , گون , گرگ تیغ ,خنجك ,افدرا , اشنان ,قیچ, اسفند,تاغ , پرند ,جارو , خارشتر , اسكنبیل , انواع گرامینه , نی ,سازو ,علف شور ,گز , جگن ,آتریپلكس.
پستانداران : كل و بز و قوچ و میش , آهو, جبیر , گورخر ,پلنگ , یوزپلنگ ,كفتار ,روباه شنی , شغال , گرگ , گربه وحشی :كاراكال , تشی , خرگوش , سمور سنگی.
پرندگان : انواع غازها,مرغابیها,حواصیلها, انواع گنجشك سانان, زنبورخوركها ,كبوترها, كلاغها, عقابها , درنا, فلامینگو, پرستو,كوكر,قمری ,توكا,هدهد, كلاغها بلدرچین ,تیهو,كبك و هوبره ,دال ,شاهین, بحری , دلیجه,سارگپه , سنقر.
خزندگان : انواع مار, سوسمار , مارمولك و لاك پشت .

این منطقه كه در شمال دریاچه نمك قم واقع شده در سال ۱۳۴۳ حفاظت شده اعلام و در سال ۱۳۵۵ نیز به عنوان ذخیره گاه زیستكره انتخاب شد. منطقه حفاظت شده كویر در سال های ۱۳۵۵ تا۱۳۶۱ نیز به عنوان پارك ملی تحت مدیریت قرار داشت.

این منطقه دشتی و كوهستانی با مساحتی برابر با ۲۴۸۹۵۷هكتار در استان های تهران، سمنان و قم قرار دارد. منطقه دارای اقلیم فراخشك معتدل است. چشمه ها و چاه های كم آب منطقه منابع اصلی تامین آب آن به شمار می آیند. وجود منطق استپی، باتلاقی، كویری و نمكزار در منطقه موجب تشكیل رویشگاه های گیاهی و زیستگاه های جانوری متنوعی شده اند.

۲۰۰گونه جانوری و ۳۵۹ گونه گیاهی در منطقه شناسایی شده اند. گونه های مهم جانوری منطقه عبارتند از: جبیر آهوة بز و پازن، یوزپلنگ، قوچ ومیش، گربه شنی، كاراكال، خارپشت گوش بلند، سمور سنگی، گرگ، روباه معمولی، تشی، هوبره، كبك، سنگ چشم، سسك، عقاب طلایی، قوش، دلیجه، زاغی، انواع توكا، داركوب راه راه و زنبور خور معمولی. وجود تنوع زیاد گیاهبی و جانوری، چشم اندازهای زیبا، دریاچه نمك، آثار فرهنگی و تاریخی، كاروانسرای قلعه دیر، نهر سنگی و راه سنگفرش زمینه های گردشگری را در این محیط طبیعی فراهم نموده است.

۱۳۳۵ ، پس از تاسیس کانون شکار در مساحت یک میلیون هکتار به عنوان قرق دولتی اعلام میگردد و در سال ۱۳۵۰ با تاسیس سازمان حفاظت محیط زیست در وسعت ۷۵۰ هزار هکتار به پارک ملی تبدیل میشود .( در اوایل دهه ۴۰ با تبدیل کانون شکار به سازمان شکار بانی منطقه کویر با وسعت ۷۵۰ هزار هکتار به منطقه حفاظت شده تبدیل میشود ). بعد از پیروزی شکوه مند انقلاب اسلامی در سال ۱۳۶۱ ، ۲۵۰۰۰۰ هکتار از محدوده ۷۵۰هزار هکتار به عنوان منطقه حفاظت شده کویر تعیین میگردد.

موقعیت عمومی منطقه

منطقه حفاظت شده کویر با مساحتی حدود ۲۴۸۹۵۷ هكتار در محدودة سه استان تهران، قم و سمنان واقع گردیده و بین طول جغرافیایی۵۱درجه و ۲۳ دقیقه تا ۵۲درجه و ۶ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۵ درجه ۱۲ دقیقه تا ۳۴ درجه و ۴۵ دقیقه قرار دارد.

وضعیت توپوگرافی

حداقل و حداكثر ارتفاع منطقه۷۴۰ متر تا۱۶۰۰متر بوده و حدود ۷۰ هزار هکتار از منطقه بصورت کوه و تپه ماهور بوده و ۱۱ هزار هکتار آن بصورت لکه ای تالاب فصلی بند علیخان میباشد (تالاب فصل بندعلیخان و آبگیرهای دشت پره زرد)و الباقی منطقه به صورت دشت است .

پوشش گیاهی

درختچه های تاغ ، گز ، پسته وحشی ، بادام تلخ ، اشک ، اسکنبیل ،و بوته های درمنه ، اشنان ، شور ، اسفند ، افدرا ، قیچ ، کاروان کش ، شکر تیغ ، چوبکها ، کلاه میر حسن ، گون ، بوهن ، خارشتر ، اتریپلکس ، تنگس

حیات وحش

قوچ و میش ، کل و بز ، جبیر ، آهو ، کاراکال ، گربه و روباه شنی ، کفتار ، شغال ، روباه ، گرگ ، خرگوش ، تشی ، پلنگ ، یوز پلنگ ، خار پشت روباه معمولی . پرندگان شامل انواع باز های شکاری از قبیل : کرکس ، دال ، هما ، دلیجه ، قرقی ، بحری ، شاهین ، بالا بان ، سارگپه ، عقاب طلایی ، عقاب دشتی . انواع پرندگان خشکزی مثل : کبک ، تیهو ، با قرقره ، کبوترچاهی ، هوبره ،سنگ چشم انواع پرندگان آبزی و کنار آبزی مثل انواع ، مرغابی ، غاز ، قو ، حواصیل ، آبچیلک ، آنقوت ، تنجه ، خروس کولی .

حدود اربعه

شمالا از قلعه دیر کاج به طرف شرق در کنار جاده قم – گرمسار تا مرز رودخانه بند علیخان و مزرعه شکر آباد و مبارکیه و در امتداد جاده ماشین رو مبارکیه پس از گذشتن از روستاهای حصار گلی و عسگرآباد و امام زاده عبدالله و حسن آباد تا ایستگاه راه آهن ، شرقا از ابر دژ و از آنجا در امتداد خط راه آهن تا راه آهن ایستگاه کویر و از ایستگاه کویر به طرف جنوب شرقی در امتداد آبریز کوه سرخ تا تلاقی این آبریز با رود خانه گرمسار و در امتداد رودخانه گرمسار تا تلاقی آن با رودخانه گلو ، جنوبا به پارک ملی کویر و دریای نمک .و غربا به دریای نمک تا آخرین حد شمالی دریای نمک تا محل اتصال رودخانه کرج و از آنجا تا تلاقی گذار مسیله و از این تلاقی به خط مستقیم مفروض تا قلعه دیر کاج و از آنجا به سمت شمال تا تلاقی آن با جاده اسد آباد فشافویه .

تعارضات مهم منطقه
الف – حضور پایگاه ها و نیروهای نظامی و انجام مانور و رزیمایش ها و احداث تاسیسات و شبکه راهها در داخل منطقه.
ب – واگذاری اراضی به کشاورزان در داخل منطقه
ج – چرای دام
د – جاده سازی
ه- جنگل های تاغ منطقه که زیستگاه مناسب آهو میباشد در حال حاضر مورد تعرض افراد سودجو به جهت استفاده از چوب آن قرار گرفته است و صدمات زیادی به آن وارد شده است .

تجهیزات و امكانات

چها ر پاسگاه محیط بانی

منبع : کویرها و بیابانهای ایران