فرهنگسرای نیاوران یکی از فرهنگسراهای تهران است که در بخش شمالی پایتخت و در نزدیکی مجموعه دیدنی کاخ نیاوران واقع شده است. فرهنگسرای نیاوران همه روزه پذیرای علاقه مندان به فرهنگ و هنر می باشد و افراد زیادی از برنامه های متنوع آن استفاده می کنند.ساخت فرهنگسرای نیاوران در تاریخ ۱۳۵۵ شروع و در سال ۱۳۵۶ به اتمام رسیده است. فرهنگسرای نیاوران در خیابان شهید باهنر (نیاوران) روبروی پارک نیاوران قرار دارد.فرهنگسرای نیاوران تهران امروز به عنوان بخشی از معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزاری برنامه های تخصصی هنری در بخش هنرهای تجسمی، موسیقی و نمایش را برعهده دارد و یکی از فعال ترین مجموعه های فرهنگی هنری تهران به شمار می رود.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی این فرهنگسرا به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی واگذار شد و تا سال ۱۳۶۴ علاوه بر برنامه های هنری فعالیتهای دیگری از جمله انتشار کتاب، تفسیر و ترجمه قرآن مجید را انجام می داد. از سال ۱۳۶۷ پذیرش هنرجویان «مرکز آموزش هنر» از طریق آزمون سراسری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آغاز شد که طی سه دوره ۱۸۰ نفر با دریافت گواهینامه مقطع کاردانی از مرکز آموزش هنر (فرهنگسرای نیاوران) فارغ التحصیل شدند.ین بنا از لحاظ اقلیم در موقعیت معتدل کوهستانی است و به علت وجود بادهای شمالی،‌ معماری فرهنگسرا به صورت شرق و غرب طراحی شده است.

فرهنگسرای نیاوران ساختمانی پست مدرنیستی است که با بهره گیری از عناصر معماری کهن ایرانی به صورت مینی مالیستی خودنمایی می کند. معماری منحصر به فرد این مجموعه الهام گرفته از معماری سنتی ایران است که مفهومی فلسفی با خود به همراه دارد و با استفاده از طاق های مرسوم روستایی و نورگیرهایی برگرفته از بادگیرهای کویری طراحی شده است. بادگیرها به وضوح در فرم بنا خودنمایی می کنند و وظیفه انتقال نور را به داخل بنا دارند.نورگیری این بنا از چهار طرف صورت می گیرد. گرچه ساختمان فرهنگسرای نیاوران به صورت قسمت های مجزا طراحی شده و بعد در کنار هم قرار گرفته اما با بدعت های خاص طراح ارتباطی صحیح و جستجوگر میان دو ساختمان به وجود آمده است. ساختمان این بنا با بتون مسلح اجرا شده است. طراح با ترکیبی میان بافت (بتون و سنگ)،‌ فرم (سازه هندسی)، و نسبت توانسته ساختار جدی از معماری سنتی و مدرن خلق نماید.
سردر ورودی این بنا به صورت متقارن ایجاد شده به عنوان پیش ورودی برای دسترسی به در اصلی فرهنگسرا، این سردر برگرفته از ساختار هشتی در معماری سنتی است. حیاط مرکزی یکی دیگر از نمود های سنتی است که در این بنا استفاده شده است، این قسمت دارای آب نما و باغچه است و درب های اصلی ساختمان به آن باز می شود.فرهنگسرای نیاوران از بخش های مختلفی تشکیل شده که در زیر به اختصار به توضیح آن ها می پردازیم.

سالن اصلی (خلیج فارس)
سالن خلیج فارس دارای ٢۶٢ صندلی است و هم به عنوان سالن سینما و هم برای اجرای تئاتر، کنسرت موسیقی و برگزاری سمینار، همایش و نشست های تخصصی از آن استفاده می شود. همچنین در این سالن کلیه تجهیزات سمعی و بصری برای انواع برنامه های ذکر شده پیش بینی شده است.
سالن گوشه
این سالن با ظرفیت ١٠٩ صندلی در انتهای حیاط مرکزی و بین دو ساختمان قرار گرفته و دو ساختمان را به هم متصل می کند و برای برگزاری فعالیت های گوناگون از جمله اجرای نمایش و کلاس های آموزشی آماده سازی شده است.
کتابخانه
کتابخانه فرهنگسرا از سال ١٣۵٧ در مساحت ٢۵٠ متر مربع و همزمان با افتتاح این مرکز شروع به کار کرده و دارای منابع غنی در حوزه هنر و شرق شناسی بوده است. به مرور زمان، ضرورت تغییرکار برای این کتابخانه از عمومی به تخصصی هنر سبب شد تصمیم هایی از جهت ایجاد تغییرات کیفی در مجموعه گرفته شود. به همین سبب در اسفندماه ١٣٨٠ مجموعه کتابخانه وجین شد و تنها منابع هنر و منابعی از متون قدیمی تاریخ و ادبیات باقی ماند.
این کتابخانه درحال حاضر مجموعه ی قابل توجهی کتاب در زمینه هنر را داراست که شامل کتاب های هنری فارسی و لاتین، نشریات روز صحافی شده، دایره المعارف ها و واژه نامه های هنری، آلبوم های نقاشان و هنرمندان بزرگ جهان است.
نگارخانه
چند پله مراجعین را از حیاط مرکزی به سمت درب ورودی نگارخانه هدایت می کند و قبل از ورود به نگارخانه یک هشتی وجود دارد.
برای ورود به نگارخانه از یک راهروی چرخشی هدایت کننده به طرف جلو استفاده شده است که در ابتدای آن در سمت چپ نگارخانه شماره ٢ به مساحت ۱۵۰ مترمربع و با هدف ارائه خدمات به هنرمندان جوان و مستعد قرار دارد. از این راهروی چرخشی به عنوان بخشی از نگارخانه شماره یک استفاده می شود. ساختار چرخشی این راهرو موجب شده تا فاصله راهرو تا قسمت اداری کمتر احساس شود. نگارخانه از چهار نیم طبقه به مساحت ششصد مترمربع تشکیل شده است و یکی از بزرگترین و معتبرترین نگارخانه های کشور محسوب می شود.
قسمت اداری
این قسمت از سه طبقه مجزا تشکیل شده است که شامل واحدهای تجسمی،‌ سینما تئاتر، گرافیک،‌ موسیقی، طرح و برنامه، رایانه و روابط عمومی است.

شماره تماس فرهنگسرای نیاوران برای هماهنگی و دریافت اطلاعات بیشتر ۰۲۱٢٢٢٨٧٠٨١ الی ۲ می باشد.

فرهنگسرای نیاوران در شمال تهران واقع شده است. پس اگر به دیدن این مکان زیبا رفتید، می‌توانید از زیبایی­ های شمال تهران مانند کاخ موزه نیاوران، پارک نیاوران، امامزاده صالح (ع)، بازار تجریش، پارک جمشیدیه، سورتمه تهران و … نیز دیدن فرمایید و روزی شاد را برای خود رقم بزنید.

منابع:
تهران دیدنی
ویکیپدیا