در محلات سمنان، خیابان خرمشهر، بقعه بزرگ و تاریخی وجود دارد كه به امامزاده علوی معروف است. با تحقیقاتی كه از سوی مرحوم آیت الله علامه حائری مازندرانی درباره سلسله نسب مدفونین این بقاع صورت گرفته و در لوحه ای ثبت و در حرم مطهر نسب گردیده است. مدفونین این بارگاه را ده تن ذكر نموده اند كه ۸ تن آنها در داخل بنا و دو تن دیگر در خارج و در صحن شرقی دفن شده اند كه اسامی آنها عبارتند از :

۱- عبیدالله بن حسن كه با سایر سادات علوی در گرگان مجتمع بوده و سپس به بلاد قومس آمد.

۲- عبیدالله بن عباس ثانی فرزند حین بن عبیدالله ابوالفضل العباس(ع) و برادرزاده عبیدالله بن حسن

۳- قاسم بن علی اشرف فرزند امام زین العابدین(ع) و برادر ناصركبیر پادشاه طبرستان و دیلم

۴- عبیدالله اعرج بن حسین اصغر بن امام زین العابدین(ع) كه یكی از سادات جلیل القدر و نام آور زمان خود بوده است.

۵- ابو جعفر محمد، فزند قاسم بن علی اشرف كه از فقها، زهاد و عباد زمان خود بوده است.

۶- عبیدالله بن عبیدالله بن اعرج، برادر زین الدین علی صالح

۷- عبدالله بن حسین اصغر، برادر عبیدالله اعرج

۸- قاسم بن عبدالله بن حسین اصغر

۹- قاسم بن علی حمزه اكبر بن حسن بن عبدالل بن حضرت عباس(ع)

۱۰- قاسم فرزند عبیدالله بن حسن كه از علمای عالیقدر و از اصحاب فاضل حضرت امام حسن عسگری و نماینده آن حضرت در خراسان، گرگان، قومس بوده است

۱- عبیدالله بن حسن ، كه با سایر سادات علوى در گرگان بوده ، سپس به بلاد قومس مخصوصا سمنان ، كه در آن زمان مامن سادات ابوالفضلى و سجادى بوده است ، آمده و چندى نیز قاضى القضاه بوده است . وى در سال ۲۰۴ و ۲۰۵ هجرى به سمت امیرالحاج منصوب و به حج مشرف گردید. سال وفات نامبرده باید پس از بازگشت از حج ، یعنى سال ۲۰۵ هجرى قمرى به بعد، باشد
۲- عبیدالله بن عباس ثانى ، فرزند حسن بن عبیدالله بن ابوالفضل العباس ‍ علیه السلام و برادرزاده عبیدالله بن حسن
۳- قاسم بن على اشرف ، فرزند امام زین العابدین علیه السلام و برادر ناصر كبیر پادشاه و دیلم .
۴- عبیدالله اعرج بن حسین اصغر بن امام زین العابدین علیه السلام كه یكى از سادات جلیل القدر و نام آور زمان خود بوده است . گویند ابوالعباس ‍ سفاح هشتاد هزار دینار مقررى براى وى تعیین كرده بود. درباره وفات وى روایات مختلفى وجود دارد: عده اى معتقدند وى هنگام بازگشت از خراسان با فرزندش ، زین الدین على صالح ، پس از ملاقات با ابومسلم خراسانى در امروان دامغان فوت مى كند و زین الدین جسد پدر را به محلات سمنان (زاوغان ) مى آورد، برخى عقیده دارند كه ابومسلم به وسیله زهر وى را شهید نموده است ، ولى صاحب كتاب استظهار مى نویسد:زین الدین جلوتر از پدر به قریه زاوغان مى رسد و خبرمرگ پدر را بعدا به او اطلاع مى دهند.
۵- ابو جعفر محمد، فرزند قاسم بن على اشرف ، از فقها و زهاد و عباد بوده است . وى از ترس معتصم به خراسان آمد و در آنجا چهل هزار نفر با وى بیعت كردند، ولى عبدالله بن طاهر به دستور خلیفه عباسى وى را دستگیر و به سامرا اعزام داشت و در این شهر به امر خلیفه وى را در برج معتصم ، كه امروز نیز وجود دارد، زندانى كردند. عده اى از مریدان وى او را آزاد ساخته و به زاوغان امروز، كه از گزند خلفاى عباسى در امان بود، آوردند.
۶- عبدالله بن عبیدالله اعرج ، برادر زین الدین على صالح
۷- عبدالله بن حسین اصغر، برادر عبیدالله اعرج
۸- قاسم به بن عبدالله بن حسین اصغر
۹- قاسم بن على بن حمزه اكبر بن حسن بن عبدالله بن حضرت عباس ‍ علیه السلام .
۱۰- قاسم فرزند عبیدالله بن حسن ، از علماى عالیقدر و از اصحاب فاضل حضرت امام حسن عسگرى علیه السلام و نماینده آن حضرت در خراسان ، گرگان و قومس بوده و در عسگریه نیز نشو و نما كرده ، به طورى كه در این دیار به نام ((عسگرى )) معروف شده است . ساختمان امامزاده به صورت یك چهار ضلعى بزرگ است كه از حرم ، گنبد، و دو ایوان شرقى و غربى تشكیل شده است . در این بنا، كتیبه و یا سنگ نوشته اى كه دال بر تاریخ ایجاد بقعه باشد وجود ندارد، لیكن برابر شواهد موجود، بقعه علویان را مى توان در زمره یكى از آثار تاریخى دوره قاجاریه به حساب آورد كه در زمان فتحعلى شاه قاجار ساخته شده است . ساختمان امامزاده شامل حرم ، رواقهاى طرفین ، دو ایوان و دو صحن شرقى و غربى وسیع مى باشد. اتاق حرم ، عبارت است از محوطه مربع شكلى به ضلع ۵/۵ متر، كه در وسط اضلاع چهارگانه آن دربى وجود دارد. گنبد بزرگ آن بر روى ساقه اى استوانه اى شكل به ارتفاع ۳۰/۲ متر قرار دارد، محیط خارجى گنبد محاذى بام ۵/۲۱ متر و ارتفاع آن تا كف حرم بیش از ۵/۱۲ متر مى باشد. در وسط حرم و زیر گنبد، دو نماى قبر گچى وجود دارد كه در سال ۶۸ بازسازى شده است . داخل بقعه را با گچ سفید كرده و در آن كوچكترین تزیینى به چشم نمى خورد، ایوان شرقى بیش از ۷/۵ متر ارتفاع دارد و سطح آن به اندازه ۶۵/۱ متر مى باشد دیده مى شود كه در داخل اتاق مستطیل شكل ۶*۴ قرار گرفته و بر روى آن ضریح آهنى مشبك زرد رنگى وجود دارد و متعلق به قاسم فرزند عبیدالله بن حسن و قاسم فرزند امامزاده اشرف است ، كه به همین نام یعنى امامزاده اشرف هم است ، و همچنین به امامزاده عسگرى نیز معروف است صحن شرقى امامزاده در سال ۶۹ – ۶۸ توسط اوقاف سمنان با همكارى میراث فرهنگى استان توسعه داده شده و به نحو زیبایى نسبت به باغچه بندى ، دیوار كشى و مفروش نمودن حیاط با سنگ قلوه اى اقدام گردیده است . ایوان غربى نیز به ارتفاع ۵/۷ متر متصل به بقعه و مشرف به حیاط وسیع است ، این ایوان هم حدود ۶۵/۱ متر از حیاط غربى بلندتر است و به وسیله ۶ پله به صحن راه مى یابد. در وسط ضلع شرقى و در بالاى درب ورودى حرم ، كتیبه اى از كاشى لاجوردى مشاهده مى شود كه آیه شریفه آیه الكرسى را به خط ثلث سفید بر آن نوشته اند.

منبع : شهرداری سمنان