دسترسی: قزوین، روستای الولک [در ۱۵۰ کیلومتری شمال قزوین]، کوه اله تره

بقعه سلطان ویس مربوط به دوره سلجوقیان است و در قزوین، الولک پایین کوه سلطان ویس واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۹ مرداد ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۲۸۹۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مقبره‌ای سنگی بر فراز كوه اله تره واقع در پشت روستای الولك در ۱۵۰ كیلومتری شمال قزوین واقع شده است. سلطان ویس، سلطان اویس و سلطان قیس نیز خوانده می‌شود. بعضی از مورخین اهل سنت معتقدند كه اویس قرنی در نبرد با دیلمان مستقر در كوه‌های شمال قزوین به شهادت رسیده است. حمدالله مستوفی نیز در تاریخ گزیده، حضور وی را در قزوین به گاه جنگ با دیلم تایید كرده و در نزهه القلوب آورده است.
در آنجا مسجدی است كه قدوم اولیا بدانجا فراوان رسیده و دعا را آنجا اجابت بوده است. این مسجد دارای دو محراب است و در عجایب المخلوقات نیز آمده و عوام نیز گویند كه مزار اویس قرنی رضی ا.. عنه در آنجاست؛ بر قله كوه بر آن روی كه بر رودبار است و پیوسته برف باشد. این مقبره از بیرون، معرف یك برج هشت ضلعی به ارتفاع ۶متر است كه طول هر ضلع در داخل ۲ و در خارج ۳ متر می‌باشد. ورودی اصلی كه دارای ۶ قوسی در قسمت بالا و پنجره‌ای نورگیر در بالاتر است از جانب شرق باز می‌شود و محرابی در دیوار جنوبی مقبره جاسازی شده كه جز طرحی به صورت مقرنس در بالای فرورفتگی آن تزیین دیگری ندارد. دو تالار كه هریک به عرض ۳متر و طول ۸/۶۰ متر، در جهت شمالی جنوبی به موازات یكدیگر در قسمت جنوب مقبره ساخته شده و به هم راه دارند، به وسیله دالان سرپوشیده باریكی به بنای مقبره ملحق گشته‌اند. محراب دیگر بنا در جنوب تالار شرقی قرار دارد و هر تالار دارای تعدادی تاقچه و درگاهی با قوس نیزه‌دار یا نعل اسبی است.
مصالح به كار رفته برای برپا ساختن این بنا و گنبد خوش تناسب آن، تنها سنگ‌های لاشه كوه است كه به هیچ وجه تراش داده نشده‌اند. علاوه بر هنر معماری، آنچه که بر اهمیت بنا افزوده دشواری انتقال آب مورد نیاز بنایی از دره‌های عمیق پایین كوه به بالای آن است كه از عشق و ایمانی راستین حكایت دارد.